Articles by "Central Government"
Central Government рд▓ेрдмрд▓ों рд╡ाрд▓े рд╕ंрджेрд╢ рджिрдЦाрдП рдЬा рд░рд╣े рд╣ैं. рд╕рднी рд╕ंрджेрд╢ рджिрдЦाрдПं

 AAB NEWS 

AAB NEWS/ рдХेंрдж्рд░ीрдп рд╡рд╕्рдд्рд░, рдЙрдкрднोрдХ्рддा рдХाрд░्рдп, рдЦाрдж्рдп рдПрд╡ं рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рд╡िрддрд░рдг рддрдеा рд╡ाрдгिрдЬ्рдп рдПрд╡ं рдЙрдж्рдпोрдЧ рдоंрдд्рд░ी рд╢्рд░ी рдкीрдпूрд╖ рдЧोрдпрд▓ рдиे рдЖрдЬ рдпрд╣ां рд╡рд╕्рдд्рд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рд▓ाрднाрд░्рдеिрдпों рдХे рд╕ाрде рдмाрддрдЪीрдд рдХे рджौрд░ाрди рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рд▓ोрдЧों рд╕े рд╡ोрдХрд▓ рдлॉрд░ рд▓ोрдХрд▓ рдкрд░ рдЬोрд░ рджेрдиे рдХा рдЖрдЧ्рд░рд╣ рдХिрдпा। 

рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा, “рд╕्рдеाрдиीрдп рдХे рд▓िрдП рдоुрдЦрд░ рдмрдиें рдФрд░ рд╕्рдеाрдиीрдп рдХो рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд▓े рдЬाрдПं। рд╣рдоाрд░े рдЙрдд्рдкाрджों рдХो рд╡िрд╢्рд╡ рдоंрдЪ рдкрд░ рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рд╢्рд░ी рдирд░ेрди्рдж्рд░ рдоोрджी рдХा рдпрд╣ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдЖрд╣्рд╡ाрди рд╣ै।”

рд╢्рд░ी рдЧोрдпрд▓ рдиे рдпрд╣ рднी рдХрд╣ा рдХि рджेрд╢ рдоें рд╡рд╕्рдд्рд░ рдЙрдд्рдкाрджрди рдмрдв़рдиे рд╕े рдЖрдп рдмрдв़ेрдЧी, рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдЦुрд▓ेंрдЧे рдФрд░ рджेрд╢ рдХो 'рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░' рдмрдиाрдиे рдоें рднी рдЙрдирдХी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рд╣ोрдЧी। рд╢्рд░ी рдкीрдпूрд╖ рдЧोрдпрд▓ рдиे рдХाрд░ीрдЧрд░ों рд╕े рдЕрдкрдиे рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХो рдЧрд╡рд░्рдирдоेंрдЯ рдИ-рдоाрд░्рдХेрдЯрдк्рд▓ेрд╕ (GeM) рдкрд░ рдкंрдЬीрдХृрдд рдХрд░рдиे рдХा рдЖрдЧ्рд░рд╣ рдХिрдпा। 

рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рдХि рдЙрди्рд╣ोंрдиे GeM рдХो рд╣рд╕्рддрд╢िрд▓्рдк рдФрд░ рд╣рдердХрд░рдШा рд╕े рдЬुрдб़े рд╕рднी рдХाрд░ीрдЧрд░ों рдФрд░ рдмुрдирдХрд░ों рдХा рдкंрдЬीрдХрд░рдг рдмिрдиा рдХिрд╕ी рдкंрдЬीрдХрд░рдг рд╢ुрд▓्рдХ рдХे рдХрд░рдиे рдХा рдиिрд░्рджेрд╢ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।

рд╢्рд░ी рдЧोрдпрд▓ рдиे рдХрд╣ा рдХि рдИ-рдоाрд░्рдХेрдЯрдк्рд▓ेрд╕ рдкрд░ рдкंрдЬीрдХрд░рдг рдХрд░рдиे рд╕े рдХाрд░ीрдЧрд░ों рдХी рджृрд╢्рдпрддा рдмрдв़ेрдЧी рдФрд░ рдЙрдирдХी рдЖрдп рдмрдв़ाрдиे рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдпों рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрдиे рдоें рдорджрдж рдоिрд▓ेрдЧी। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдпрд╣ рднी рдХрд╣ा рдХि рд╕рд░рдХाрд░ GeM-рдкंрдЬीрдХृрдд рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдпों рдХो рджेрд╢ рдоें рдк्рд░рдоुрдЦ рдИ-рдХॉрдорд░्рд╕ рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯों рдкрд░ рд╢ाрдоिрд▓ рдХрд░рдиे рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░ेрдЧी рдФрд░ рд╣рд╕्рддрд╢िрд▓्рдк рдФрд░ рд╣рдердХрд░рдШा рдХो рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा рджेрддे рд╣ुрдП рд╡िрджेрд╢ी рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯों рдкрд░ рдЕрдкрдиे рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдпों рдХो рдкंрдЬीрдХृрдд рдХрд░рдиे рдкрд░ рдЬोрд░ рджेрдЧी। 

рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рдХि рд╣рд╕्рддрд╢िрд▓्рдк рдФрд░ рд╣рдердХрд░рдШा рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдпों, рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдЫोрдЯे рдЙрдж्рдпрдоों рдХो рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рдХा рд╕рдорд░्рдерди, рдЙрди्рд╣ें GeM рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ рдкрд░ рдЕрдкрдиे рд╢िрд▓्рдк рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдПрдХ рдкрд╣рдЪाрди рдмрдиाрдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░ेрдЧा।

'рдоेрдб рдЗрди рдЗंрдбिрдпा' рдкрд╣рд▓ рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрдиे рдкрд░ рд╡िрд╢ेрд╖ рдЬोрд░ рджेрддे рд╣ुрдП, рд╢्рд░ी рдЧोрдпрд▓ рдиे рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рд╕े рд╣рд╕्рддрд╢िрд▓्рдк рд▓ाрднाрд░्рдеिрдпों рдХे рд▓िрдП 'рд╣ैंрдбрдоेрдб рдЗрди рдЗंрдбिрдпा' рд▓ेрдмрд▓ рд╕े рд▓ाрдн рдЙрдаाрдиे рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдЙрдд्рдкाрджों рдкрд░ рдЕрдзिрдХ рдЖрдп рдЕрд░्рдЬिрдд рдХрд░рдиे рдХे рддрд░ीрдХे рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиे рдХा рдЖрдЧ्рд░рд╣ рдХिрдпा। 

рд╢्рд░ी рдЧोрдпрд▓ рдиे рдХрд╣ा рдХि 'рд╣ैंрдбрдоेрдб рдЗрди рдЗंрдбिрдпा' рд▓ेрдмрд▓ рдХे рддрд╣рдд рдорд╢ीрди-рдиिрд░्рдоिрдд рдЙрдд्рдкाрдж рдмेрдЪрдиे рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдпों рдХो рджंрдбिрдд рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдпрд╣ рднी рдХрд╣ा рдХि рд╕рд░рдХाрд░ рд╣рд╕्рддрд╢िрд▓्рдк рдФрд░ рд╣рдердХрд░рдШा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдХрдб़ी рдХाрд░्рд░рд╡ाрдИ рдХрд░ेрдЧी।

рд╢्рд░ी рдЧोрдпрд▓ рдиे рдХрд╣ा рдХि рдпрджि рдмाрдЬाрд░ рдоूрд▓्рдп рди्рдпूрдирддрдо рд╕рдорд░्рдерди рдоूрд▓्рдп (рдПрдордПрд╕рдкी) рд╕े рдХрдо рд╣ै рддो рд╕рд░рдХाрд░ рдЬूрдЯ рдФрд░ рдХрдкाрд╕ рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдХिрд╕ाрдиों рдХी рдлрд╕рд▓ рдЦрд░ीрджрдиे рдХो рддैрдпाрд░ рд╣ै। 

рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдпрд╣ рднी рдХрд╣ा рдХि рд╕рд░рдХाрд░ рдЬूрдЯ рдФрд░ рдХрдкाрд╕ рдХे рдЙрдд्рдкाрджрди рдХो рдмрдв़ाрдиे рдХी рджिрд╢ा рдоें рдХाрдо рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै рдФрд░ рд╡िрджेрд╢ी рдиिрд░्рдпाрдд рдХे рд▓िрдП рдЦेрддों рдХे рд╡िрдЬрди рдХो рдкूрд░ा рдХрд░рдиे рдХे рдХ्рд░рдо рдоें рдЧुрдгрд╡рдд्рддाрдкूрд░्рдг рдЙрдкрдЬ рдХे рд▓िрдП рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рд╡ाрд▓े рдмीрдЬ, рдЙрд░्рд╡рд░рдХ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдиे рдХो рддैрдпाрд░ рд╣ै।

рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╡рд╕्рдд्рд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕े рддрдХрдиीрдХी рдирд╡ाрдЪाрд░ рдХी рджिрд╢ा рдоें рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдХाрдо рдХрд░рдиे рдХा рдЖрдЧ्рд░рд╣ рдХिрдпा, рдЬिрд╕рд╕े рдХाрд░ीрдЧрд░ों рдФрд░ рдмुрдирдХрд░ों рдХा рдЬीрд╡рди рдЖрд╕ाрди рд╣ो рдЬाрдПрдЧा рдФрд░ рдЙрдирдХी рдЖрдп рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрдЧी। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХी рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╡िрд░ाрд╕рдд рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рд▓ाрднाрд░्рдеिрдпों рдХो рдзрди्рдпрд╡ाрдж рджिрдпा рдФрд░ рд╡рд╕्рдд्рд░ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рдпोрдЧрджाрди рдХी рд╕рд░ाрд╣рдиा рдХी।

рд╣рд╕्рддрд╢िрд▓्рдк рдФрд░ рд╣рдердХрд░рдШा рдХो рд╡िрд╢्рд╡ рдоंрдЪ рдкрд░ рдлिрд░ рд╕े рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХрд░рдиे рдФрд░ рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░рдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдкрд░ рдЬोрд░ рджेрддे рд╣ुрдП, рд╢्рд░ी рдЧोрдпрд▓ рдиे рдХрд╣ा рдХि рдЙрдж्рдпोрдЧ рдХो рдХाрд░ीрдЧрд░ों рдФрд░ рдмुрдирдХрд░ों рдХी рдм्рд░ांрдб рд╡ैрд▓्рдпू рдФрд░ рдЖрдп рдмрдв़ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдХрдкрдб़ा рдЙрдд्рдкाрджों рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдФрд░ рдкैрдХेрдЬिंрдЧ рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдХी рджिрд╢ा рдоें рдХाрдо рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП। 

рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдпрд╣ рднी рдХрд╣ा рдХि рдкीрдПрдо-рд╕ूрд░्рдпोрджрдп рдпोрдЬрдиा (рдоुрдл्рдд рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рд╕ंрдЪाрд▓िрдд рд░ूрдлрдЯॉрдк рдпोрдЬрдиा), рд╕рдорд░्рде рдпोрдЬрдиाрдУं рдФрд░ рд╡рд╕्рдд्рд░ рд╕ंрдмंрдзी рдпोрдЬрдиाрдУं рд╕े рд▓ाрдн рдЬैрд╕ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХे рдПрдХीрдХрд░рдг рд╕े рдХाрд░ीрдЧрд░ों рдХो рдЕрдкрдиे рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдпों рдХो рд▓ाрдн рдкрд╣ुंрдЪाрдиे рдФрд░ рдЙрдирдХी рдЖрдп рдоें рдмрджрд▓ाрд╡ рд▓ाрдиे рдоें рдорджрдж рдоिрд▓ेрдЧी।

рдЙрди्рд╣ोंрдиे рднाрд░рдд рдоें рд╕рдмрд╕े рдмрдб़े рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╕ृрдЬрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡рд╕्рдд्рд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рдорд╣рдд्рд╡ рдФрд░ рд╡рд╕्рдд्рд░ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдХी рд╡िрднिрди्рди рдпोрдЬрдиाрдУं рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЙрди्рд╣ें рдк्рд░рджाрди рдХिрдП рдЧрдП рд▓ाрднों рдкрд░ рднी рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓ा। рд╢्рд░ी рдЧोрдпрд▓ рдиे рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ рд╡िрд░ाрд╕рдд рд╕ंрд╕्рдХृрддि, рддрдХрдиीрдХी рдк्рд░рдЧрддि, рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХेंрдж्рд░ों рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдирд╡ाрдЪाрд░ рдФрд░ рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг рдХो рдоिрд▓ाрдХрд░ рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХे "рдПрдХ рднाрд░рдд, рд╢्рд░ेрд╖्рда рднाрд░рдд" рдХे рд╡िрдЬрди рдкрд░ рдЬोрд░ рджिрдпा। рд╕्рдкрд╖्рдЯ рддौрд░ рдкрд░ рдпрд╣ рд╡рд╕्рдд्рд░ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдХी рдкрд╣рд▓ी рд▓ाрднाрд░्рдеी рдмैрдардХ рд╣ै, рдЬो рдЗрддрдиे рдмрдб़े рдкैрдоाрдиे рдкрд░ рдЖрдпोрдЬिрдд рдХी рдЧрдИ рдеी।

рдмाрддрдЪीрдд рдХे рджौрд░ाрди рд╡рд╕्рдд्рд░ рдФрд░ рд░ेрд▓ рд░ाрдЬ्рдп рдоंрдд्рд░ी рд╢्рд░ीрдорддी рджрд░्рд╢рдиा рд╡िрдХ्рд░рдо рдЬрд░рджोрд╢ рдФрд░ рд╡рд╕्рдд्рд░ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдХे рдЕрдзिрдХाрд░ी рдоौрдЬूрдж рдеे। рджेрд╢ рднрд░ рдХे 398 рдХेंрдж्рд░ों рд╕े рд╣рдердХрд░рдШा, рд╣рд╕्рддрд╢िрд▓्рдк, рдЬूрдЯ, рд░ेрд╢рдо рдФрд░ рд╕рдорд░्рде рд╕рд╣िрдд рд╡िрднिрди्рди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдХे рд▓рдЧрднрдЧ 10,000 рд▓ाрднाрд░्рдеिрдпों рдиे рдмाрддрдЪीрдд рдоें рднाрдЧ рд▓िрдпा।

 12 рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╕्рдеाрдиों рд╕े рдХुрд▓ 24 рд▓ाрднाрд░्рдеिрдпों рдиे рд╡рд╕्рдд्рд░ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдХी рд╡िрднिрди्рди рдпोрдЬрдиाрдУं рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЕрдкрдиी рдЖрдЬीрд╡िрдХा рдХो рдордЬрдмूрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд▓ाрднों рдкрд░ рдЕрдкрдиे рдЕрдиुрднрд╡ рд╕ाрдЭा рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдоंрдд्рд░िрдпों рдХे рд╕ाрде рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд░ूрдк рд╕े рдмाрддрдЪीрдд рдХी।

All About Business, AAB NEWS

AAB NEWS/
 
рдХोрд▓рдХाрддा рдоें рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ рд╡िрдХाрд╕ рдкрд░िрд╖рдж (IWDC-Inland Waterways Development Council) рдХा рдкрд╣рд▓ा рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рджेрд╢ рдХे рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧों рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдФрд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░्рдпрддा рдмрдв़ाрдиे рдХे рдк्рд░рдпाрд╕ рдоें рдХрдИ рдкрд╣рд▓ों рдХे рд╕ाрде рд╕ंрдкрди्рди рд╣ुрдЖ। рдХेंрдж्рд░ीрдп рдмंрджрд░рдЧाрд╣, рдЬрд╣ाрдЬрд░ाрдиी рдФрд░ рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ рддрдеा рдЖрдпुрд╖ рдоंрдд्рд░ी рд╕рд░्рдмाрдиंрдж рд╕ोрдиोрд╡ाрд▓ рдХी рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖рддा рдоें рд╣ुрдИ рдмैрдардХ рдоें рд░ाрдЬ्рдпों рдХे рдоंрдд्рд░िрд╕्рддрд░ीрдп рдк्рд░рддिрдиिрдзिрдпों рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдиीрддि рдиिрд░्рдоाрддाрдУं рдФрд░ рдЙрдж्рдпोрдЧ рдЬрдЧрдд рдХी рд╣рд╕्рддिрдпों рд╕рд╣िрдд рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣िрддрдзाрд░рдХों рдиे рднाрдЧ рд▓िрдпा।

рдЗрд╕ рдмैрдардХ рдоें рджेрд╢ рдоें рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдФрд░ рд╡ाрдгिрдЬ्рдп рдХे рдоाрдз्рдпрдо рдХे рд░ूрдк рдоें рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧों рдХो рд╕рдХ्рд╖рдо рдХрд░рдиे рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕े, рджेрд╢ рдоें рдирджी рдХ्рд░ूрдЬ рдкрд░्рдпрдЯрди рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд▓िрдП 45,000 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдХे рдиिрд╡ेрд╢ рдХी рдк्рд░рддिрдмрдж्рдзрддा рдЬрддाрдИ рдЧрдИ। рдЗрд╕ рдмрдб़ी рд░ाрд╢ि рдоें рд╕े, рдЕрдиुрдоाрдиिрдд рд░ूрдк рд╕े 35,000 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдХ्рд░ूрдЬ़ рдЬрд╣ाрдЬों рдХे рд▓िрдП рдФрд░ рдЕрдоृрддрдХाрд▓ рдХे рдЕंрдд рдоें рдпाрдиी 2047 рддрдХ рдХ्рд░ूрдЬ़ рдЯрд░्рдоिрдирд▓ рдмुрдиिрдпाрджी рдвांрдЪे рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд▓िрдП 10,000 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХिрдП рдЧрдП рд╣ैं। 

AAB NEWS

рдХाрд░्рдЧो рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХे рд▓िрдП рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧों рдХो рдмрдв़ाрдиे рдХे рд▓िрдП 15,200 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдХा рдиिрд╡ेрд╢ рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░, 2023 рдоें рдоुंрдмрдИ рдоें рдЖрдпोрдЬिрдд рдЧ्рд▓ोрдмрд▓ рдоैрд░ीрдЯाрдЗрдо рдЗंрдбिрдпा рд╕рдоिрдЯ (GMIS-Global Meritime India Summit) рдоें рдЖрдпा рд╣ै। 

рдЗрд╕рд╕े 400 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╕े рдЕрдзिрдХ рдХी рд╡ृрдж्рдзि рджрд░ рджрд░्рдЬ рд╣ोрдиे рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े 2047 рддрдХ рдХाрд░्рдЧो рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХी рдоाрдд्рд░ा 500 рдоिрд▓िрдпрди рдЯрди рдк्рд░рддि рд╡рд░्рд╖ (рдПрдордЯीрдкीрдП) рддрдХ рдмрдв़ рдЬाрдПрдЧी। рд╢्рд░ी рд╕ोрдиोрд╡ाрд▓ рдиे рдЖрдЬ рдХोрд▓рдХाрддा рдоें (IWDC-Inland Waterways Development Council) рдХे рдЙрдж्рдШाрдЯрди рд╕рдд्рд░ рдоें 'рд╣рд░िрдд рдиौрдХा' рджिрд╢ाрдиिрд░्рджेрд╢ рдФрд░ 'рдирджी рдкрд░्рдпрдЯрди рд░ोрдбрдоैрдк, 2047' рднी рдЬाрд░ी рдХिрдпा।

рдЗрд╕ рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рдЕрдкрдиे рд╕ंрдмोрдзрди рдоें рд╢्рд░ी рд╕ोрдиोрд╡ाрд▓ рдиे рдХрд╣ा рдХि рднाрд░рдд 2014 рд╕े рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рд╢्рд░ी рдирд░ेрди्рдж्рд░ рдоोрджी рдЬी рдХे рдЧрддिрд╢ीрд▓ рдиेрддृрдд्рд╡ рдоें рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рдвंрдЧ рд╕े рдмрдв़ рд░рд╣ा рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рдХि рдиीрд▓ी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी рд╡िрд╢ाрд▓ рдХ्рд╖рдорддा рдХो рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП рдХ्рдпोंрдХि рд╣рдо рдкीрдПрдо рд╢्рд░ी рдоोрджी рдХे рдПрдХ рд╡िрдЬрди рдиीрд▓ी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рджुрдиिрдпा рднрд░ рдоें рдЕрдЧ्рд░рдгी рдмрдирдиे рдХी рджिрд╢ा рдоें рдХाрдо рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं। 

рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ рд╡िрдХाрд╕ рдкрд░िрд╖рдж (IWDC-Inland Waterways Development Council) рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╣рдоाрд░े рд╕рдоृрдж्рдз, рдЬрдЯिрд▓ рдФрд░ рдЧрддिрд╢ीрд▓ рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧों рдХो рдкुрдирд░्рдЬीрд╡िрдд рдХрд░рдиे рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕े рдХी рдЧрдИ рдеी। рдк्рд░ाрдЪीрди рдХाрд▓ рд╕े рд╣ी рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡ृрдж्рдзि рдФрд░ рдоाрдирд╡ рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХा рдоाрдз्рдпрдо рд░рд╣ा рд╣ै। 

рд╣ाрд▓ांрдХि, рд╕рдоृрдж्рдзि рдХे рдпे рд╢ाрдирджाрд░ рд╕िрдж्рдз рд░ाрд╕्рддे рджрд╢рдХों рддрдХ рдЙрдкेрдХ्рд╖िрдд рд░рд╣े, рдЬिрд╕рдХे рдкрд░िрдгाрдорд╕्рд╡рд░ूрдк рджेрд╢ рдХी рдЕрдоूрд▓्рдп рд╕ंрдкрдд्рддि рдмрд░्рдмाрдж рд╣ो рдЧрдИ। рд╣рдоाрд░े рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧों рдХो рдкुрдирд░्рдЬीрд╡िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП (IWDC-Inland Waterways Development Council) рдПрдХ рдЖрдзुрдиिрдХ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг, рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд░рдгрдиीрддि рдФрд░ рдЕрдоृрддрдХाрд▓ рдХे рдЕंрдд рддрдХ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рднाрд░рдд рдХे рд▓िрдП рд╕рддрдд рд╡िрдХाрд╕ рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓рдХ्рд╖्рдп рдХी рдУрд░ рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै।

(IWDC-Inland Waterways Development Council) рдоें рдирджी рдХ्рд░ूрдЬ़ рдкрд░्рдпрдЯрди рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рдЕрддिрд░िрдХ्рдд 26 рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧों рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдХो рдмрдв़ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд░ोрдбрдоैрдк рддैрдпाрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा। рдЕрднी 8 рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧों рдХी рдкрд░िрдЪाрд▓рди рдХ्рд╖рдорддा рд╣ै। 

рдЗрд╕ी рджौрд░ाрди рд░ाрдд्рд░ि рд╡िрд╢्рд░ाрдо рд╡ाрд▓े рдХ्рд░ूрдЬ़ рд╕рд░्рдХिрдЯ рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा 17 рд╕े рдмрдв़ाрдХрд░ 80 рдХी рдЬाрдПрдЧी। рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧों рдоें рдмुрдиिрдпाрджी рдвांрдЪे рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрдиे рдХे рдк्рд░рдпाрд╕ рдоें, рдирджी рдХ्рд░ूрдЬ рдЯрд░्рдоिрдирд▓ों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा 185 рддрдХ рдмрдв़ाрдИ рдЬाрдПрдЧी, рдЬो 15 рдЯрд░्рдоिрдирд▓ों рдХी рд╡рд░्рддрдоाрди рддाрдХрдд рд╕े 1233 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХी рд╡ृрдж्рдзि рджрд░्рдЬ рдХрд░ेрдЧी। 

рдмрдв़ी рд╣ुрдИ рд╕рд░्рдХिрдЯ рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░, рд░ाрдд्рд░ि рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдХे рд╕ाрде рдХ्рд░ूрдЬ рдкрд░्рдпрдЯрди рдпाрддाрдпाрдд рдХो 2047 рддрдХ 5,000 рд╕े рдмрдв़ाрдХрд░ 1.20 рд▓ाрдЦ рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░, рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧों рдкрд░ рд░ाрдд्рд░ि рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдХे рдмिрдиा рд╕्рдеाрдиीрдп рдХ्рд░ूрдЬ рдкрд░्рдпрдЯрди рдпाрддाрдпाрдд рдХो 2047 рддрдХ 2 рд▓ाрдЦ рд╕े рдмрдв़ाрдХрд░ 15 рд▓ाрдЦ рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा।

рдЗрд╕ рдмैрдардХ рдоें рдХेंрдж्рд░ीрдп рдкрдд्рддрди, рдкोрдд рдкрд░िрд╡рд╣рди рдПрд╡ं рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ рдФрд░ рдкрд░्рдпрдЯрди рд░ाрдЬ्рдп рдоंрдд्рд░ी рд╢्рд░ी рд╢्рд░ीрдкрдж рдиाрдЗрдХ рдФрд░ рдХेंрдж्рд░ीрдп рдкрдд्рддрди, рдкोрдд рдкрд░िрд╡рд╣рди рдПрд╡ं рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ рд░ाрдЬ्рдп рдоंрдд्рд░ी рд╢्рд░ी рд╢ांрддрдиु рдаाрдХुрд░ рднी рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рдеे। 

AAB NEWS

(IWDC-Inland Waterways Development Council)
рдоें рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ों рдХे рдоंрдд्рд░िрдпों, рд╡рд░िрд╖्рда рд╕рд░рдХाрд░ी рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рдФрд░ рдЕрди्рдп рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣िрддрдзाрд░рдХों рдиे рднी рднाрдЧ рд▓िрдпा। рдЖрдИрдбрдм्рд▓्рдпूрдбीрд╕ी рдХा рдЖрдпोрдЬрди рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рдкрдд्рддрди, рдкोрдд рдкрд░िрд╡рд╣рди рдПрд╡ं рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдХे рддрд╣рдд рднाрд░рдд рдоें рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧों рдХे рд▓िрдП рдиोрдбрд▓ рдПрдЬेंрд╕ी рднाрд░рддीрдп рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ рдк्рд░ाрдзिрдХрд░рдг ((IWDC-Inland Waterways Development Council)) рдиे рдХिрдпा рдеा। рдпрд╣ рдПрдХ рджिрд╡рд╕ीрдп рдмैрдардХ рдХोрд▓рдХाрддा рдбॉрдХ рдХॉрдо्рдк्рд▓ेрдХ्рд╕ рдоें рдЬрд╣ाрдЬ рдПрдорд╡ी рдЧंрдЧा рдХ्рд╡ीрди рдкрд░ рдЖрдпोрдЬिрдд рдХी рдЧрдИ рдеी।

рд╢्рд░ी рд╕ोрдиोрд╡ाрд▓ рдиे рдХрд╣ा рдХि рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ рдк्рд░рдЧрддि рдХी рдзрдордиिрдпां рд╣ैं, рдФрд░ рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ рд╡िрдХाрд╕ рдкрд░िрд╖рдж ((IWDC-Inland Waterways Development Council)) рдЙрдирдХी рдХ्рд╖рдорддा рдХा рджोрд╣рди рдХрд░рдиे рдХी рд╣рдоाрд░ी рдк्рд░рддिрдмрдж्рдзрддा рдоें рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХрджрдо рд╣ै। рдкीрдПрдо рдоोрджी рдХे рдиेрддृрдд्рд╡ рдоें рдФрд░ рд╕рд╣рдпोрдЧाрдд्рдордХ рдк्рд░рдпाрд╕ों рддрдеा рд░рдгрдиीрддिрдХ рдкрд╣рд▓ों рдХे рд╕ाрде рд╣рдоाрд░ा рд▓рдХ्рд╖्рдп рдЕрд╡рд╕рд░ों рдХो рднुрдиाрдиा, рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд▓ рдкрд░िрд╡рд╣рди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╕рддрдд рд╡िрдХाрд╕ рдФрд░ рд╡ृрдж्рдзि рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрдиा рд╣ै। 

'рд╣рд░िрдд рдиौрдХा - рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд╣ाрдЬों рдХे рд╣рд░िрдд рдкाрд░рдЧрдорди рдХे рд▓िрдП рджिрд╢ाрдиिрд░्рджेрд╢' рдХे рдЬाрд░ी рд╣ोрдиे рдХे рд╕ाрде рдХेंрдж्рд░ीрдп рдкрдд्рддрди, рдкोрдд рдкрд░िрд╡рд╣рди рдПрд╡ं рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рд╣рдоाрд░े рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧों рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдЯिрдХाрдК рдФрд░ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг-рдЕрдиुрдХूрд▓ рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рджिрд╢ा рдоें рдЖрдЧे рдмрдв़ рд░рд╣ा рд╣ै। 

рд░ोрдбрдоैрдк рдиे рд╡िрднिрди्рди рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдХ्рд░ूрдЬ рдХे рд▓िрдП 30 рд╕े рдЕрдзिрдХ рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рд╕ंрднाрд╡िрдд рдоाрд░्рдЧों рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХी рдеी, рдЬिрд╕рдоें рд╕рднी рдкрд░्рдпрдЯрдХों рдХो рдЖрдХрд░्рд╖िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд▓ंрдмे рдФрд░ рдЫोрдЯे, рдордиोрд░ंрдЬрдХ рдФрд░ рд╡िрд░ाрд╕рдд рдЦंрдб рд╢ाрдоिрд▓ рдеे। 

рдРрд╕े рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдирджी рдкрд░्рдпрдЯрди рдХो рдк्рд░рднाрд╡ी рдвंрдЧ рд╕े рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдоाрд░्рдЧ рд╡िрдХाрд╕, рд╡िрдкрдгрди рд░рдгрдиीрддि, рдмुрдиिрдпाрджी рдвांрдЪे рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдФрд░ рдиेрд╡िрдЧेрд╢рди рд╕рд╣िрдд рдПрдХ рдХाрд░्рдп рдпोрдЬрдиा рдФрд░ рд░ोрдбрдоैрдк рднी рддैрдпाрд░ рд╣ै।

рдХोрд▓рдХाрддा рдоें рд╢्рдпाрдоा рдк्рд░рд╕ाрдж рдоुрдЦрд░्рдЬी рдкोрд░्рдЯ, рдЬो 2014 рдоें рдШाрдЯे рдоें рдеा, рдХी рд╕्рдеिрддि рдЕрдм рдмрджрд▓ рдЧрдИ рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдпрд╣ рд╡िрдд्рдд рд╡рд░्рд╖ 2023-24 рдХे рд▓िрдП 550 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рд╕े рдЕрдзिрдХ рдХा рд╢ुрдж्рдз рдЕрдзिрд╢ेрд╖ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ेрдЧा।

рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд▓ рдкрд░िрд╡рд╣рди (IWT-Inland Water Transport) рдХी рднूрдоिрдХा рдХो рдмрдв़ाрдиे рдХे рдЕрдкрдиे рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдХे рдЕрдиुрд░ूрдк, рдЧंрдЧा-рднाрдЧीрд░рдеी-рд╣ुрдЧрд▓ी рдирджी рдк्рд░рдгाрд▓ी (рдПрдирдбрдм्рд▓्рдпू-1) рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдоुрдЦ рдЬрд▓ рдоाрд░्рдЧ рд╡िрдХाрд╕ рдкрд░िрдпोрдЬрдиा (JMVP-Jal Marg Vikas Pariyojna) рд╕рд╣िрдд рд╡िрднिрди्рди рдЙрдкाрдп рд╢ुрд░ू рдХिрдП। рдпрд╣ рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рд╕ाрдоुрджाрдпिрдХ рдШाрдЯों рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЫोрдЯे рдЧांрд╡ों рдХो рд╢ाрдоिрд▓ рдХрд░рдиे рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдХाрд░्рдЧो, рд░ो-рд░ो рдФрд░ рдпाрдд्рд░ी рдиौрдХा рдЖрд╡ाрдЬाрд╣ी рдкрд░ рдХेंрдж्рд░िрдд рдеी। 

рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा, рдХेंрдж्рд░ीрдп рдкрдд्рддрди, рдкोрдд рдкрд░िрд╡рд╣рди рдПрд╡ं рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдиे рдорд╣рдд्рд╡ाрдХांрдХ्рд╖ी рд▓рдХ्рд╖्рдп рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХिрдП рд╣ैं, рдЬिрд╕рдХा рд▓рдХ्рд╖्рдп рдоैрд░ीрдЯाрдЗрдо рдЗंрдбिрдпा рд╡िрдЬрди 2030 рдоें рдЙрд▓्рд▓िрдЦिрдд (IWT-Inland Water Transport) рдХी рдоॉрдбрд▓ рд╣िрд╕्рд╕ेрджाрд░ी рдХो 2 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╕े рдмрдв़ाрдХрд░ 5 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХрд░рдиा рд╣ै। рдЗрд╕ рд▓рдХ्рд╖्рдп рдоें рд╕рдоुрдж्рд░ी рдЕрдоृрддрдХाрд▓ рд╡िрдЬрди 2047 рдХे рдЕрдиुрд░ूрдк, рдХाрд░्рдЧो рдХी рдоाрдд्рд░ा рдоौрдЬूрджा (IWT-Inland Water Transport) рдХो 120 рдПрдордЯीрдкीрдП рд╕े 500 рдПрдордЯीрдкीрдП рд╕े рдЕрдзिрдХ рдКрдкрд░ рдЙрдаाрдиा рднी рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ै।

рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ рдмुрдиिрдпाрджी рдвांрдЪे рдоें рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдк्рд░рдЧрддि рдоें рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी, рд╕ाрд╣िрдмрдЧंрдЬ рдФрд░ рд╣рд▓्рджिрдпा рдоें рдорд▓्рдЯीрдоॉрдбрд▓ рдЯрд░्рдоिрдирд▓ों рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рдХрдиेрдХ्рдЯिрд╡िрдЯी рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ुрдИ рд╣ै। рдХाрд▓ूрдШाрдЯ рдЗंрдЯрд░рдоॉрдбрд▓ рдЯрд░्рдоिрдирд▓ рдиिрд░्рдмाрдз рдкрд░िрд╡рд╣рди рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рдФрд░ рд╡्рдпाрдкाрд░ рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдк्рд░рдЧрддि рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। 

рдлрд░рдХ्рдХा рдоें рдПрдХ рдирдП рдиेрд╡िрдЧेрд╢рдирд▓ рд▓ॉрдХ рдХे рдкूрд░ा рд╣ोрдиे рд╕े рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ рдиौрд╡рд╣рди рдХ्рд╖рдорддा рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै। 60 рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕ाрдоुрджाрдпिрдХ рдШाрдЯों рдХा рдЪрд▓ рд░рд╣ा рдиिрд░्рдоाрдг рд╕्рдеाрдиीрдп рдХрдиेрдХ्рдЯिрд╡िрдЯी рдФрд░ рдкрд╣ुंрдЪ рдХे рдк्рд░рддि рдк्рд░рддिрдмрдж्рдзрддा рдХो рд░ेрдЦांрдХिрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдпे рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпां рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ рдмुрдиिрдпाрджी рдвांрдЪे рдоें рджрдХ्рд╖рддा, рдХрдиेрдХ्рдЯिрд╡िрдЯी рдФрд░ рд╕्рдеाрдиीрдп рд╡िрдХाрд╕ рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрддी рд╣ैं।

рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд▓ рдкрд░िрд╡рд╣рди ((IWT-Inland Water Transport)) рдиे рдЬрд╣ाрдЬों рдХे рд▓िрдП рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХ, рд╣ाрдЗрдм्рд░िрдб, рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди рдФрд░ рд╡्рдпुрдд्рдкрди्рди (рдЬैрд╕े рдЕрдоोрдиिрдпा рдпा рдоेрдердиॉрд▓) рдк्рд░рдгोрджрди рдИंрдзрди рдХे рдЙрдкрдпोрдЧ рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрдиे рдХा рдПрдХ рдЕрдиूрдаा рдЕрд╡рд╕рд░ рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा। рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рдЪрд░рдг рдоें, рдЖрда рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХ рдХैрдЯрдорд░ैрди рдЬрд╣ाрдЬों рдХी рддैрдиाрддी рдХे рд╕ाрде рдПрдХ рд░рдгрдиीрддिрдХ рдХрджрдо рдЙрдаाрдпा рдЧрдпा рдеा। 

рдЗрди рдЬрд╣ाрдЬों рдХो рд░рдгрдиीрддिрдХ рд░ूрдк рд╕े рддीрд░्рде рдкрд░्рдпрдЯрди рдХे рд▓िрдП рд░рдЦा рдЧрдпा рдеा, рдЬिрдирдоें рд╕े рджो рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ-1 рдкрд░ рдЕрдпोрдз्рдпा, рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी, рдордеुрд░ा рдоें рдФрд░ рджो рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ-2 рдкрд░ рдЧुрд╡ाрд╣ाрдЯी рдоें рддैрдиाрдд рдеे।  

(IWT-Inland Water Transport) рджेрд╢ рдоें рд▓ॉрдЬिрд╕्рдЯिрдХ्рд╕ рдФрд░ рдпाрдд्рд░ी рдЖрд╡ाрдЬाрд╣ी рдкрд░िрджृрд╢्рдп рдХो рдмрджрд▓рдиे рдоें рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рдиिрднाрддा рд╣ै। 111 рдЕрдзिрд╕ूрдЪिрдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧों рдХे рд╕ाрде, 24 рд░ाрдЬ्рдпों рдоें 22,000 рдХिрдоी рд╕े рдЕрдзिрдХ рддрдХ рдлैрд▓ा рд╣ुрдЖ рдЖрдИрдбрдм्рд▓्рдпूрдЯी рдкрд░िрд╡рд╣рди рдХे рдПрдХ рдк्рд░рднाрд╡ी рд╡ैрдХрд▓्рдкिрдХ рд╕ाрдзрди рдХे рд░ूрдк рдоें рдЙрднрд░ा рд╣ै।

рд╕рдоुрдж्рд░ी рдЕрдоृрддрдХाрд▓ рд╡िрдЬрди 2047 рднाрд░рдд рдХी 7500 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рд▓ंрдмी рддрдЯीрдп рд░ेрдЦा, рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧों рдХे рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдФрд░ рддрдЯीрдп рдЬिрд▓ों рдоें рдиिрд╣िрдд рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХ्рд╖рдорддा рдХा рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рддाрд▓рдоेрд▓ рдФрд░ рд╕рдоाрд╡ेрд╢ी рд╡िрдХाрд╕ рддрдеा рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдкрд░ рдХ्рд░ॉрд╕-рд╕ेрдХ्рдЯोрд░рд▓ рдЧुрдгрдХ рдк्рд░рднाрд╡ рдХे рд╕ाрде рдк्рд░рддिрдиिрдзिрдд्рд╡ рдХрд░рддा рд╣ै। 

рд╕рдоुрдж्рд░ी рдЕрдоृрддрдХाрд▓ рд╡िрдЬрди 2047 рдХे рддрд╣рдд рдЖрдИрдбрдм्рд▓्рдпूрдЯी рдХो рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП 46 рдкрд╣рд▓ों рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХी рдЧрдИ рд╣ै, рдЬिрдирдоें рд╕े рддрдЯीрдп рд╢िрдкिंрдЧ рдФрд░ рдЕंрддрд░्рджेрд╢ीрдп рдЬрд▓ рдкрд░िрд╡рд╣рди рдХे рдоॉрдбрд▓ рд╢ेрдпрд░ рдХो рдмрдв़ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдоुрдЦ рдкрд╣рд▓ों рдоें рдмंрджрд░рдЧाрд╣-рдЖрдзाрд░िрдд рд╕рдоूрд╣ рдХेंрдж्рд░ों рдХा рдиिрд░्рдоाрдг, рддрдЯ-рдЖрдзाрд░िрдд рдЙрдд्рдкाрджрди/рдоांрдЧ рдХेंрдж्рд░, рд╕рдб़рдХ/рд░ेрд▓/рдЖрдИрдбрдм्рд▓्рдпूрдЯी рдХрдиेрдХ्рдЯिрд╡िрдЯी/рд╡िрд╕्рддाрд░ рдкрд░िрдпोрдЬрдиाрдУं рдХे рдкाрд╕ рддрдЯीрдп рдмрд░्рде рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ै। ।

All About Business

AAB NEWS/
рдиाрдЧрд░िрдХ рдЙрдб्рдбрдпрди рдФрд░ рдЗрд╕्рдкाрдд рдоंрдд्рд░ी рдЬ्рдпोрддिрд░ाрджिрдд्рдп рдПрдо. рд╕िंрдзिрдпा рдиे рдХрд╣ा рдХि рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеिрдд рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╡िрднिрди्рди рд╣рд╡ाрдИ-рдЕрдб्рдбों рдкрд░ рднीрдб़ рдХो рдХрдо рдХिрдпा рдЧрдпा। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЖрдЬ рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी рдоें рдоीрдбिрдпा рдХो рд╕ंрдмोрдзिрдд рдХिрдпा। 

рдЗрд╕ рджौрд░ाрди рд╢्рд░ी рд╕िंрдзिрдпा рдиे рд╣рд╡ाрдИ-рдЕрдб्рдбों рдкрд░ рднीрдб़ рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдаाрдП рдЬा рд░рд╣े рд╡्рдпाрдкрдХ рдЙрдкाрдпों рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рджी। рдпे рдЙрдкाрдп рдкिрдЫрд▓े рдд्рдпोрд╣ाрд░ी рдоौрд╕рдо рдХे рджौрд░ाрди рд╕ाрдордиे рдЖрдИ рдЪुрдиौрддिрдпों рдХो рджेрдЦрддे рд╣ुрдП рдЙрдаाрдП рдЧрдП рд╣ैं рдФрд░ рдЗрд╕рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕рднी рдпाрдд्рд░िрдпों рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╕ुрдЧрдо рдФрд░ рдХुрд╢рд▓ рдпाрдд्рд░ा рдЕрдиुрднрд╡ рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиा рд╣ै। 

рдЗрд╕ рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рдиाрдЧрд░िрдХ рдЙрдб्рдбрдпрди рд░ाрдЬ्рдп рдоंрдд्рд░ी рдЬрдирд░рд▓ рдбॉ. рд╡िрдЬрдп рдХुрдоाрд░ рд╕िंрд╣ (рд╕ेрд╡ाрдиिрд╡ृрдд) рдФрд░ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдоें рд╕рдЪिрд╡ рд╢्рд░ी рд╡ुрдорд▓ुрдирдоंрдЧ рд╡ुрдЕрд▓्рдирдо рднी рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рдеे।


рдоंрдд्рд░ी рдиे рдмрддाрдпा рдХि рдкिрдЫрд▓े рд╕ाрд▓ рдд्рдпोрд╣ाрд░ी рдоौрд╕рдо/рд╕рд░्рджिрдпों- 2022 рдХे рджौрд░ाрди рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбों рдкрд░ рднीрдб़ рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рджेрдЦी рдЧрдИ рдеी। рдпрд╣ рдЪिंрддा рдХा рдХाрд░рдг рдмрди рдЧрдИ рдеी рдХ्рдпोंрдХि, рдпाрдд्рд░िрдпों рдХो рд╡िрднिрди्рди рд╕ंрдкрд░्рдХ рд╕्рдерд▓ों рдкрд░ рдпाрдд्рд░ा рд╕ंрдмंрдзिрдд рдк्рд░рдХ्рд░िрдпाрдУं рдХे рд▓िрдП рд▓ंрдмे рд╕рдордп рддрдХ рдЗंрддрдЬाрд░ рдХрд░рдиा рдкрдб़ा рдеा।

рдХेंрдж्рд░ीрдп рдоंрдд्рд░ी рдиे рджिрд╕ंрдмрд░, 2022 рдоें рдиाрдЧрд░िрдХ рдЙрдб्рдбрдпрди рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдХे рд╡рд░िрд╖्рда рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рдХे рд╕ाрде рд╕्рдеिрддि рдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд░ूрдк рд╕े рджिрд▓्рд▓ी рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбे рдХा рджौрд░ा рдХिрдпा рдеा। рдЗрд╕ рджौрд░ाрди рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбे рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеाрдУं рдХा рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХрд░рдиे рдХे рд╕ाрде рдмुрдиिрдпाрджी рдвांрдЪे рдоें рдЬрд░ूрд░ी рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдиिрд░्рджेрд╢ рджिрдП рдеे।

рдЗрд╕рдХे рд╕ाрде рд╣ी, рдоुंрдмрдИ, рдмेंрдЧрд▓ुрд░ु, рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж, рдХोрд▓рдХाрддा рдФрд░ рдЪेрди्рдирдИ рдЬैрд╕े рдЕрди्рдп рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбा рд╕ंрдЪाрд▓рдХों рдХो рднी рдпाрдд्рд░ी рдк्рд░рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рдоें рдмाрдзाрдУं рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░рдиे рдФрд░ рдмрдв़рддी рдпाрдд्рд░ी рдоांрдЧों рдХो рдкूрд░ा рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдкрдиी рдХ्рд╖рдорддाрдУं рдХो рдмрдв़ाрдиे рдХा рдиिрд░्рджेрд╢ рджिрдпा рдЧрдпा, рдЬिрд╕рд╕े рдЖрдЧाрдоी рдд्рдпोрд╣ाрд░ी рдоौрд╕рдо рдФрд░ рдпाрдд्рд░िрдпों рдХी рдЕрдзिрдХ рд╕ंрдЦ्рдпा рдХे рджौрд░ाрди рдРрд╕ी рд╕्рдеिрддि рджोрдмाрд░ा рдЙрдд्рдкрди्рди рди рд╣ो।

рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рд╕िрддंрдмрд░, 2023 рдоें 10 рдФрд░ рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбों рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХी рдЧрдИ, рдЬрд╣ां рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбा рдкрд░िрдЪाрд▓рдХों рдХो рдЬрд╣ां рднी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ो, рдЕрдкрдиी рдХ्рд╖рдорддा рдмрдв़ाрдХрд░ рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рднीрдб़ рдХो рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рдХ्рд░िрдп рдЙрдкाрдп рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЬाрдЧрд░ूрдХ рдХिрдпा рдЧрдпा। рднीрдб़рднाрдб़ рдХे рдХाрд░рдгों рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░рдиे рдХे рд╕ाрде рдЗрд╕े рджूрд░ рдХрд░рдиे рдХी рдХाрд░्рдп рдпोрдЬрдиा рддैрдпाрд░ рдХी рдЧрдИ рдФрд░ рдЙрд╕े рдХाрд░्рдпाрди्рд╡िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा।
 

https://static.pib.gov.in/WriteReadData/userfiles/image/image001H5I9.jpg

 

рдЗрди рдмाрдзाрдУं рдХो рджूрд░ рдХрд░рдиे рдФрд░ рдмुрдиिрдпाрджी рдвांрдЪे рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХрдИ рдЙрдкाрдп рдХिрдП рдЧрдП рд╣ैं, рдЬिрдирдХा рд╕ाрд░ांрд╢ рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ै:

1. рджिрд▓्рд▓ी, рдоुंрдмрдИ рдФрд░ рдЕрди्рдп рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбों рдкрд░ рд╡ेрдЯिंрдЧ рд▓ाрдЙрди्рдЬ, рд░िрдЯेрд▓ рдЖрдЙрдЯрд▓ेрдЯ्рд╕, рдСрдлिрд╕    рдХी рдЬрдЧрд╣ рдХो рд╣рдЯा рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рд╡рд╣ां рдЕрдзिрдХ рдпाрдд्рд░ी рдмुрдиिрдпाрджी рд╕ुрд╡िрдзाрдУं рдХो рд╕рдоाрдпोрдЬिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЬрдЧрд╣ рдмрдиाрдИ рдЬा рд╕рдХे।

2. рдпाрдд्рд░िрдпों рдХो рдк्рд░рддीрдХ्рд╖ा рд╕рдордп рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕ूрдЪिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдФрд░ рдкुрд▓िрд╕ рдиाрдХा рд╕्рдерд▓ों рдкрд░ рдк्рд░рддीрдХ्рд╖ा рд╕рдордп рд╕्рдХ्рд░ीрди рд▓рдЧाрдИ рдЧрдИ рд╣ैं।

3. рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдж्рд╡ाрд░/рд▓ेрдиें рдЦोрд▓ рджी рдЧрдИ рд╣ैं।

4. рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбे рдкрд░िрдЪाрд▓рдХों рдиे рд╕्рд╡рдЪाрд▓िрдд рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдж्рд╡ाрд░ों рдкрд░ 2рдбी рдмाрд░ рдХोрдб рд╕्рдХैрдирд░ рд▓рдЧाрдП рдФрд░ рдПрдпрд░рд▓ाрдЗрди्рд╕ рдХो рд╕рд▓ाрд╣ рджी рдЧрдИ рдХि рд╡े рдпाрдд्рд░िрдпों рдХो рдЬाрд░ी рдХिрдП рдЧрдП рдЯिрдХрдЯों рдкрд░ рдмाрд░ рдХोрдб рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░ें, рдЬिрд╕рд╕े рдпाрдд्рд░िрдпों рдХे рд╕ुрдЪाрд░ू рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рдХे рд▓िрдП рдЗрд╕े рдмाрд░ рдХोрдб рд╕्рдХैрдирд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдкрдв़ा рдЬा рд╕рдХे।

5. рдпाрдд्рд░िрдпों рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдХे рд▓िрдП рд╕рд╣ाрдпрдХ рдХрд░्рдоिрдпों рдХी рддैрдиाрддी рдХी рдЧрдИ рд╣ै।

6. рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдФрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдЬांрдЪ рдХ्рд╖ेрдд्рд░, рджोрдиों рдкрд░ рдк्рд░рддीрдХ्рд╖ा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдмрдв़ा рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।

7. рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбा рдкрд░िрдЪाрд▓рдХों рдХो рдЬрдЧрд╣ рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा рдХे рдЕрдиुрд░ूрдк рдЦुрдж рдмैрдЧ рдб्рд░ॉрдк рд╕ुрд╡िрдзा рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиे рдХी рд╕рд▓ाрд╣ рджी рдЧрдИ рд╣ै।

8. рдПрдпрд░рд▓ाрдЗрди्рд╕ рдХो рд╕рднी рдЪेрдХ-рдЗрди/рдмैрдЧेрдЬ рдб्рд░ॉрдк рдХाрдЙंрдЯрд░ों рдкрд░ рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдХрд░्рдоिрдпों рддैрдиाрдд рдХрд░рдиे рдХी рд╕рд▓ाрд╣ рджी рдЧрдИ рд╣ै।

9. рд╣рд╡ाрдИ рдЬрд╣ाрдЬ рдкрд░ рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдЬांрдЪ рд╕्рдерд▓ों рдкрд░ рдПрдХ्рд╕-рд░े рдорд╢ीрдиों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рдЙрд▓्рд▓ेрдЦрдиीрдп рдмрдв़ोрддрд░ी рдХी рдЧрдИ рд╣ै।

10. рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбे рдХे рдкाрд░рдЧрдорди рдХो рдиिрд░्рдмाрдз рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рдпाрдд्рд░िрдпों рдХो рд░िрдпрд▓ рдЯाрдЗрдо рдкрд░ рдЕрдкрдбेрдЯ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ोрд╢рд▓ рдоीрдбिрдпा рдоंрдЪों рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ।

11. рд╕ुрдЧрдо рдпाрдд्рд░ा рдЕрдиुрднрд╡ рдХे рд▓िрдП рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбों рдкрд░ рдЪрд░рдгрдмрдж्рдз рддрд░ीрдХे рд╕े рдбिрдЬी рдпाрдд्рд░ा рд╢ुрд░ू рдХी рдЧрдИ рд╣ै।

12. рднीрдб़ рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рдЙрдкाрдпों рдХा рдЕрдиुрдкाрд▓рди рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбा рдкрд░िрдЪाрд▓рдХों, рдПрдпрд░рд▓ाрдЗрди्рд╕ рдФрд░ рдиाрдЧрд░िрдХ рдЙрдб्рдбрдпрди рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдХे рд╕्рддрд░ рдкрд░ рджैрдиिрдХ рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдиिрдЧрд░ाрдиी।

 

рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рд╢्рд░ी рд╕िंрдзिрдпा рдиे рдмрддाрдпा рдХि рдЖрд╡्рд░рдЬрди рдХाрдЙंрдЯрд░ों рдкрд░ 100 рдлीрд╕рджी рдХрд░्рдордЪाрд░ी рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЧृрд╣ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп/рдЖрд╡्рд░рдЬрди рдм्рдпूрд░ो рд╕े рд╕ंрдкрд░्рдХ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдХ्рд╖рдорддा рдоें рдмрдв़ोрддрд░ी рдХрд░рдХे рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбों рдкрд░ рд╕्рд╡ीрдХृрдд рд╕ंрдЦ्рдпा рдХो рдмрдв़ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ीрдЖрдИрдПрд╕рдПрдл рдХी рддैрдиाрддी рдмрдв़ाрдиे рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдЧृрд╣ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп/рд╕ीрдЖрдИрдПрд╕рдПрдл рдХो рднी рд╕рдХ्рд░िрдп рд░ूрдк рд╕े рддैрдпाрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। 

рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбा рдкрд░िрдЪाрд▓рдХों рдХो рдЖрд╡्рд░рдЬрди/рдЙрдд्рдк्рд░рд╡ाрд╕рди рдХाрдЙंрдЯрд░ों рдФрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдорд╢ीрдиों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рдмрдв़ोрддрд░ी рдХे рд▓िрдП рднी рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдмीрдУрдЖрдИ рдФрд░ рд╕ीрдЖрдИрдПрд╕рдПрдл рд╕े рдЗрд╕ рдЙрди्рдирдд рдмुрдиिрдпाрджी рдвांрдЪे рдХो рд╕ंрдЪाрд▓िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдкрдиे рдХрд░्рдоिрдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдмрдв़ाрдиे рдХा рдЕрдиुрд░ोрдз рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।

рдоंрдд्рд░ी рдиे рдХрд╣ा рдХि рдбिрдЬी рдпाрдд्рд░ा 13 рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбों рдкрд░ рд╢ुрд░ू рдХी рдЧрдИ рд╣ै। рдЗрд╕рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХे рдмाрдж рд╕े 91 рд▓ाрдЦ рд╕े рдЕрдзिрдХ рдпाрдд्рд░िрдпों рдиे рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбों рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдпाрдд्рд░ा рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдбिрдЬी рдпाрдд्рд░ा рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдпा рд╣ै। 

рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рд╕ाрд▓ 2024 рдХे рджौрд░ाрди 14 рдФрд░ рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбों рдпाрдиी рдЪेрди्рдирдИ, рднुрд╡рдиेрд╢्рд╡рд░, рдХोрдпंрдмрдЯूрд░, рдбाрдмोрд▓िрдо, рдоोрдкा рдЧोрд╡ा, рдЗंрджौрд░, рдмाрдЧрдбोрдЧрд░ा, рдЪंрдбीрдЧрдв़, рд░ांрдЪी, рдиाрдЧрдкुрд░, рдкрдЯрдиा, рд░ाрдпрдкुрд░, рд╢्рд░ीрдирдЧрд░ рдФрд░ рд╡िрд╢ाрдЦाрдкрдд्рддрдирдо рдкрд░ рдбिрдЬी рдпाрдд्рд░ा рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рдк्рд░рджाрди рдХी рдЬाрдПрдЧी।  рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рдЪрд░рдгрдмрдж्рдз рддрд░ीрдХे рд╕े рд╕рднी рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбों рдкрд░ рдбिрдЬी рдпाрдд्рд░ा рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХी рдЬाрдПрдЧी।

рдоंрдд्рд░ी рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбों рдкрд░ рднीрдб़ рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЪिрди्рд╣िрдд рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбा рдкрд░िрдЪाрд▓рдХों рдФрд░ рдмीрд╕ीрдПрдПрд╕ рдХे рд╕ाрде рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╢рдорди рдЙрдкाрдпों рдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं рдФрд░ рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбों рдкрд░ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рддрд╣рдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдмुрдиिрдпाрджी рдвांрдЪे рдХी рдк्рд░рдЧрддि рдХी рдиिрдЧрд░ाрдиी рднी рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं।

рд╢्рд░ी рд╕िंрдзिрдпा рдиे рдмрддाрдпा рдХि рджिрд▓्рд▓ी рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбे рдХे рдЕрдд्рдпाрдзुрдиिрдХ рдЯрд░्рдоिрдирд▓-1 рдмिрд▓्рдбिंрдЧ рдкрд░ рдЪौрдеे рд░рдирд╡े рдФрд░ рдИрд╕्рдЯрд░्рди рдХ्рд░ॉрд╕ рдЯैрдХ्рд╕ी-рд╡े рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд, рдмेंрдЧрд▓ुрд░ु рд╣рд╡ाрдИ рдЕрдб्рдбे рдкрд░ рдШрд░ेрд▓ू рдФрд░ рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкрд░िрдЪाрд▓рди рдХे рд╕ाрде рдирдП рдЯी2 рдЯрд░्рдоिрдирд▓ рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд, рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбे рдкрд░ рд╡िрд╕्рддाрд░िрдд рдЯрд░्рдоिрдирд▓ рдмिрд▓्рдбिंрдЧ рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбा, рдоुंрдмрдИ рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбे рдкрд░ 3 рдФрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рд▓ेрди рдЬोрдб़рдХрд░ рдкूрд░्рд╡-рдЖрд░ोрд╣рдг рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдЬांрдЪ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рдкुрдирд░्рдЧрдарди, рдЬрд▓्рдж рд╣ी рд▓рдЦрдирдК рд╣рд╡ाрдИ рдЕрдб्рдбे рдкрд░ рдирдпा рдЯрд░्рдоिрдирд▓ рднрд╡рди рдкूрд░ा рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा। 

рдЗрд╕рдХी рдЖрд╢ा рдХी рдЬाрддी рд╣ै рдХि рдпे рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбे рдЕрдзिрдХ рд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рдпाрдд्рд░िрдпों рдХो рдХुрд╢рд▓рддाрдкूрд░्рд╡рдХ рд╕ंрднाрд▓рдиे рдоें рд╕рдХ्рд╖рдо рд╣ोंрдЧे рдФрд░ рдпाрдд्рд░िрдпों рдХे рд▓िрдП рдЖрд░ाрдорджाрдпрдХ рд╡ рдмाрдзा рдоुрдХ्рдд рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░ेंрдЧे।

рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рджिрдиों рдоें рдЧुрд╡ाрд╣ाрдЯी рдФрд░ рдкрдЯрдиा рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбों рдкрд░ рдмрдв़ी рд╣ुрдИ рдХ्рд╖рдорддा рд╡ाрд▓े рдирдП рдЯрд░्рдоिрдирд▓ рднрд╡рдиों рдХो рд╕ंрдЪाрд▓िрдд рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा, рдЬिрд╕рд╕े рдЗрди рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбों рдкрд░ рдпाрдд्рд░ी рдк्рд░рдмंрдзрди рдХ्рд╖рдорддा рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рдоिрд▓ेрдЧा। рдиोрдПрдбा (рдЬेрд╡рд░) рдФрд░ рдирд╡ी рдоुंрдмрдИ рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбों рдкрд░ рдирдП рд╣рд░िрдд рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбों рдХा рдкрд░िрдЪाрд▓рди рдЗрдирдХे рдХ्рд░рдорд╢: рдиिрдХрдЯрд╡рд░्рддी рджिрд▓्рд▓ी рдФрд░ рдоुंрдмрдИ рд╣рд╡ाрдИрдЕрдб्рдбों рдХी рдХ्рд╖рдорддाрдУं рдХी рдмрдв़ोрддрд░ी рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ोрдЧा।

All About Business

 AAB NEWS/ рдЖрд░рдкीрдПрдл рдпाрдд्рд░िрдпों рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा, рд╕ंрд░рдХ्рд╖ा рдФрд░ рдЖрд░ाрдо рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиे рдХा рдХाрдо рдкूрд░ी рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рд╕े рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рд░ेрд▓рд╡े рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдмрд▓ (рдЖрд░рдкीрдПрдл) рд░ेрд▓рд╡े рд╕ंрдкрдд्рддि, рд░ेрд▓рд╡े рдк्рд▓ेрдЯрдлॉрд░्рдоों рддрдеा рд╕्рдЯेрд╢рдиों рдХे рдЕрди्рдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдпाрдд्рд░िрдпों рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рдк्рд░рддिрдмрдж्рдз рд╣ै। рдпрд╣ рдмрд▓ рдпाрдд्рд░िрдпों рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा, рд╕ंрд░рдХ्рд╖ा рдФрд░ рдЖрд░ाрдо рдХे рд▓िрдП рдЪौрдмीрд╕ों рдШंрдЯे рдХाрдо рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै।

рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2023 рдоें рднी рдЖрд░рдкीрдПрдл рдиे рдЕрдкрдиी рдЗрд╕ рдк्рд░рддिрдмрдж्рдзрддा рдХो рдкूрд░ा рдХрд░рдиे рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдЕрдкрдиे рдЧ्рд░ाрд╣рдХों рдХो рд╡िрд╢्рд╡рд╕рдиीрдп рдоाрд▓ рдвुрд▓ाрдИ рд╕ेрд╡ा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рдоें рднाрд░рддीрдп рд░ेрд▓рд╡े рдХी рдорджрдж рдХी।

рдЖрд░рдкीрдПрдл рдиे рдорд╣рддी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдЙрдкाрдпों рдФрд░ рдЕрдкрд░ाрдз рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЙрдирдХी рдмрдЦूрдмी рдЬांрдЪ рдХрд░ рджेрд╢ рднрд░ рдоें рдлैрд▓ी рд░ेрд▓рд╡े рдХी рд╡िрд╢ाрд▓ рд╕ंрдкрдд्рддि рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХा рдХाрдо рдкूрд░ी рд╕рдлрд▓рддा рд╕े рдЕंрдЬाрдо рджिрдпा।

рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2023 рдХे рджौрд░ाрди рдЖрд░рдкीрдПрдл рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпों рдХा рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рд╡िрд╡рд░рдг рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै -

рдСрдкрд░ेрд╢рди "рдирди्рд╣े рдлрд░िрд╢्рддे" - рдЦोрдП рд╣ुрдП рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдмрдЪाрдиा: рдоिрд╢рди "рдирди्рд╣े рдлрд░िрд╢्рддे" рдХे рддрд╣рдд, рдЖрд░рдкीрдПрдл рдиे 601 рд╕े рдЕрдзिрдХ рдмिрдЫрдб़े рд╣ुрдП рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдЙрдирдХे рдкрд░िрд╡ाрд░ों рд╕े рдоिрд▓ाрдиे рдоें рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рдиिрднाрдИ। рдпे рдмрдЪ्рдЪे рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╡рдЬрд╣ों рд╕े рдЕрдкрдиे рдкрд░िрд╡ाрд░ों рд╕े рдмिрдЫрдб़ рдЧрдП рдеे। рдЖрд░рдкीрдПрдл рдиे рдЙрди्рд╣ें рдЙрдирдХे рдкрд░िрд╡ाрд░ों рд╕े рдоिрд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдердХ рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдпा।

рдоाрдирд╡ рддрд╕्рдХрд░ी рд╡िрд░ोрдзी рдк्рд░рдпाрд╕ (рдСрдкрд░ेрд╢рди рдПрдПрдПрдЪрдЯी): рдЖрд░рдкीрдПрдл рдХी рдоाрдирд╡ рддрд╕्рдХрд░ी рд╡िрд░ोрдзी рдЗрдХाрдЗрдпों (рдПрдПрдЪрдЯीрдпू) рдиे рджेрд╢рднрд░ рдоें рднाрд░рддीрдп рд░ेрд▓ рдХे рд╕्рдЯेрд╢рдиों рдкрд░ рдоाрдирд╡ рддрд╕्рдХрд░ों рдХी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХो рд╡िрдлрд▓ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд▓рдЧाрддाрд░ рдХाрдо рдХिрдпा। рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2023 рдоें рдЖрд░рдкीрдПрдл рдиे 39 рд▓ोрдЧों рдХो рддрд╕्рдХрд░ों рдХे рдЪंрдЧुрд▓ рд╕े рдмрдЪाрдпा।

рдСрдкрд░ेрд╢рди "рдЬीрд╡рди рд░рдХ्рд╖ा"-рдЬीрд╡рди рдмрдЪाрдиा: рдСрдкрд░ेрд╢рди 'рдЬीрд╡рди рд░рдХ्рд╖ा' рдХे рддрд╣рдд рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2023 рдоें рдЖрд░рдкीрдПрдл рдХी рд╕рддрд░्рдХ рдФрд░ рдд्рд╡рд░िрдд рдХाрд░्рд░рд╡ाрдИ рд╕े рдк्рд▓ेрдЯрдлॉрд░्рдо рдФрд░ рд░ेрд▓рд╡े рдЯ्рд░ैрдХों рдкрд░ рдЯ्рд░ेрди рдХे рдиीрдЪे рдЖрдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рд╣ी рдХрд░ीрдм 262 рдпाрдд्рд░िрдпों рдХी рдЬाрди рдмрдЪाрдИ рдЧрдИ।

рдорд╣िрд▓ा рдпाрдд्рд░िрдпों рдХो рд╕рд╢рдХ्рдд рдмрдиाрдиा - "рдоेрд░ी рд╕рд╣ेрд▓ी" рдкрд╣рд▓: рдЖрд░рдкीрдПрдл рдиे рдорд╣िрд▓ा рдпाрдд्рд░िрдпों рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХो рдкूрд░ी рдЧंрднीрд░рддा рд╕े рд▓ेрддे рд╣ुрдП "рдоेрд░ी рд╕рд╣ेрд▓ी" рдкрд╣рд▓ рд╢ुрд░ू рдХी рд╣ै। рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2023 рдХे рджौрд░ाрди, 232 "рдоेрд░ी рд╕рд╣ेрд▓ी" рдЯीрдоों рдиे 13,664 рдЯ्рд░ेрдиों рдоें 423,803 рдорд╣िрд▓ा рдпाрдд्рд░िрдпों рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдпाрдд्рд░ा рдХो рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХिрдпा। рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдЖрд░рдкीрдПрдл рдиे рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рд▓िрдП рдЖрд░рдХ्рд╖िрдд рдХोрдЪों рдоें рд╕рд╡ाрд░ рдкाрдП рдЧрдП 5,722 рд▓ोрдЧों рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдХाрд░्рд░рд╡ाрдИ рдХी।

рджрд▓ाрд▓ों рдкрд░ рдирдХेрд▓ рдХрд╕рдиा (рдСрдкрд░ेрд╢рди "рдЙрдкрд▓рдм्рдз"): рджрд▓ाрд▓ों рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдХाрд░्рд░рд╡ाрдИ рдоें, рдЖрд░рдкीрдПрдл рдиे рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2023 рдоें 490 рд▓ोрдЧों рдХो рдЧिрд░рдл्рддाрд░ рдХिрдпा рдФрд░ рдЙрдирдХे рдЦिрд▓ाрдл рдХाрдиूрдиी рдХाрд░्рд░рд╡ाрдИ рдХी। рдЗрд╕рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд, рдЙрди्рд╣ोंрдиे 42 рдЕрд╡ैрдз рд╕ॉрдл्рдЯрд╡ेрдпрд░ рдХे рд╕ाрде рд╣ी 43.96 рд▓ाрдЦ рд░ुрдкрдпे рдоूрд▓्рдп рдХे рдЕрдЧрд▓ी рддिрдеिрдпों рдХे рдЯिрдХрдЯ рднी рдЬрдм्рдд рдХिрдП।

рдСрдкрд░ेрд╢рди "рдиाрд░्рдХोрд╕" - рдирд╢ीрд▓ी рджрд╡ाрдУं рд╕े рдЬुрдб़े рдЕрдкрд░ाрдзों рдХा рдоुрдХाрдмрд▓ा: рдЖрд░рдкीрдПрдл рдиे рдПрдХ рд╕рд░ाрд╣рдиीрдп рдк्рд░рдпाрд╕ рдоें,  рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2023 рдХे рджौрд░ाрди 99 рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХो рдЧिрд░рдл्рддाрд░ рдХрд░ рдЙрдирд╕े 5.99 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдоूрд▓्рдп рдХे рдирд╢ीрд▓े рдкрджाрд░्рде рдЬрдм्рдд рдХिрдП। рдЗрди рдЕрдкрд░ाрдзिрдпों рдХो рдХाрдиूрдиी рдХाрд░्рд░рд╡ाрдИ рдХे рд▓िрдП рдЕрдзिрдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рдПрдЬेंрд╕िрдпों рдХो рд╕ौंрдк рджिрдпा рдЧрдпा।

рдпाрдд्рд░िрдпों рдХी рдЪिंрддाрдУं рдкрд░ рддрдд्рдХाрд▓ рдз्рдпाрди рджेрдиा: рдЖрд░рдкीрдПрдл рдиे рд░ेрд▓ рдорджрдж рдкोрд░्рдЯрд▓ рдФрд░ рд╣ेрд▓्рдкрд▓ाрдЗрди (рдиंрдмрд░ 139 рдЖрдкाрддрдХाрд▓ीрди рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рдгाрд▓ी рдиंрдмрд░ 112 рдХे рд╕ाрде рдПрдХीрдХृрдд) рдХे рдЬрд░िрдпे рдпाрдд्рд░िрдпों рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рд╕ंрдмंрдзी рд╢िрдХाрдпрддों рдХा рддुрд░ंрдд рд╕рдоाрдзाрди рдХिрдпा। рдЖрд░рдкीрдПрдл рдХो рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2023 рдоें рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдХी 30,300 рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╢िрдХाрдпрддें рдоिрд▓ीं рдЬिрди्рд╣ें рд╣рд▓ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдХाрд░्рд░рд╡ाрдИ рдХी рдЧрдИ।

рдСрдкрд░ेрд╢рди "рдпाрдд्рд░ी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा" - рдпाрдд्рд░िрдпों рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा: рдЖрд░рдкीрдПрдл рд░ेрд▓ рдпाрдд्рд░िрдпों рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдЕрдкрд░ाрдзों рдХो рд░ोрдХрдиे рдФрд░ рдЙрдирдХा рдкрддा рд▓рдЧाрдиे рдоें рдкुрд▓िрд╕ рдХी рдорджрдж рдХрд░рддा рд╣ै। рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2023 рдоें, рдЖрд░рдкीрдПрдл рдиे рдпाрдд्рд░िрдпों рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдЕрдкрд░ाрдзों рдоें рд╢ाрдоिрд▓ 256 рдЕрдкрд░ाрдзिрдпों рдХो рдЧिрд░рдл्рддाрд░ рдХिрдпा рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╕ंрдмंрдзिрдд рдЬीрдЖрд░рдкी/рдкुрд▓िрд╕ рдХो рд╕ौंрдк рджिрдпा।

"рдСрдкрд░ेрд╢рди рд╕ंрд░рдХ्рд╖ा" рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиा: рдпाрдд्рд░ी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдФрд░ рд░ेрд▓ рд╕ेрд╡ाрдУं рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХे рдк्рд░рдпाрд╕ рдХे рддрд╣рдд рдЖрд░рдкीрдПрдл рдиे рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2023 рдоें рдЪрд▓рддी рдЯ्рд░ेрдиों рдкрд░ рдкрдерд░ाрд╡ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े 33 рд▓ोрдЧों рдХो рдЧिрд░рдл्рддाрд░ рдХिрдпा।

рдЬрд░ूрд░рддрдоंрджों рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा (рдСрдкрд░ेрд╢рди рд╕ेрд╡ा): рдЖрд░рдкीрдПрдл рдиे рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2023 рдоें рдЕрдкрдиी рд░ेрд▓ рдпाрдд्рд░ा рдХे рджौрд░ाрди 272 рдмुрдЬुрд░्рдЧ, рдмीрдоाрд░ рдпा рдШाрдпрд▓ рдпाрдд्рд░िрдпों рдХो рдоाрдирд╡ीрдп рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдЕрдкрдиाрддे рд╣ुрдП рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХी।

рдЕрд╡ैрдз рдоाрд▓ рдкрд░िрд╡рд╣рди рдкрд░ рдЕंрдХुрд╢ (рдСрдкрд░ेрд╢рди рд╕рддрд░्рдХ): "рдСрдкрд░ेрд╢рди рд╕рддрд░्рдХ" рдХे рддрд╣рдд, рдЖрд░рдкीрдПрдл рдиे 10,33,149 рд░ुрдкрдпे рдХीрдордд рдХे рдЕрд╡ैрдз рддंрдмाрдХू рдЙрдд्рдкाрдж рдЬрдм्рдд рдХिрдП рдФрд░ 26,12,656 рд░ुрдкрдП рдХी рдЕрд╡ैрдз рд╢рд░ाрдм рдХे рд╕ाрде 127 рд▓ोрдЧों рдХो рдЧिрд░рдл्рддाрд░ рдХिрдпा рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╕ंрдмंрдзिрдд рдХाрдиूрди рдк्рд░рд╡рд░्рддрди рдПрдЬेंрд╕िрдпों рдХो рд╕ौंрдк рджिрдпा рдЧрдпा।

 AAB NEWS/ рдХेंрдж्рд░ीрдп рдЙрдкрднोрдХ्рддा рдоाрдорд▓े, рдЦाрдж्рдп рдПрд╡ं рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рд╡िрддрд░рдг, рд╡рд╕्рдд्рд░ рдФрд░ рд╡ाрдгिрдЬ्рдп рддрдеा рдЙрдж्рдпोрдЧ рдоंрдд्рд░ी рд╢्рд░ी рдкीрдпूрд╖ рдЧोрдпрд▓ рдиे рдЖрдЬ рдХрд░्рддрд╡्рдп рдкрде, рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी рд╕े 'рднाрд░рдд' рдм्рд░ांрдб рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдЧेрд╣ूं рдХे рдЖрдЯे рдХी рдмिрдХ्рд░ी рдХे рд▓िрдП 100 рдоोрдмाрдЗрд▓ рд╡ैрди рдХो рд╣рд░ी рдЭंрдбी рджिрдЦाрдИ। рдЖрдЯा 27.50 рд░ुрдкрдпे рдк्рд░рддि рдХिрд▓ोрдЧ्рд░ाрдо рдХी рдПрдордЖрд░рдкी рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ोрдЧा। рдпрд╣ рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдЖрдо рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХे рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рд▓िрдП  рдЙрдаाрдП рдЧрдП рдХрджрдоों рдХी рд╢्рд░ृंрдЦрд▓ा рдоें рдирд╡ीрдирддрдо рд╣ै। 'рднाрд░рдд' рдм्рд░ांрдб рдЖрдЯा рдХी рдЦुрджрд░ा рдмिрдХ्рд░ी рд╕े рдмाрдЬाрд░ рдоें рдХिрдлाрдпрддी рджрд░ों рдкрд░ рдЖрдкूрд░्рддि рдмрдв़ेрдЧी рдФрд░ рдЗрд╕ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЦाрдж्рдп рдкрджाрд░्рде рдХी рдХीрдорддों рдоें рдиिрд░ंрддрд░ рдХрдоी рд▓ाрдиे рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдоिрд▓ेрдЧी।

'рднाрд░рдд' рдЖрдЯा рдЖрдЬ рд╕े рдХेंрдж्рд░ीрдп рднंрдбाрд░, рдиेрдлेрдб рдФрд░ рдПрдирд╕ीрд╕ीрдПрдл рдХे рд╕рднी рдлिрдЬिрдХрд▓ рдФрд░ рдоोрдмाрдЗрд▓ рдЖрдЙрдЯрд▓ेрдЯ рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ोрдЧा рдФрд░ рдЗрд╕рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рдЕрди्рдп рд╕рд╣рдХाрд░ी/рдЦुрджрд░ा рджुрдХाрдиों рддрдХ рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा।

рдУрдкрди рдоाрд░्рдХेрдЯ рд╕ेрд▓ рд╕्рдХीрдо [рдУрдПрдордПрд╕рдПрд╕ (рдбी)] рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд 2.5 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рдЧेрд╣ूं 21.50 рд░ुрдкрдпे рдк्рд░рддि рдХिрд▓ोрдЧ्рд░ाрдо рдХी рджрд░ рд╕े рдЕрд░्рдз-рд╕рд░рдХाрд░ी рддрдеा рд╕рд╣рдХाрд░ी рд╕ंрдЧрдардиों рдпाрдиी рдХेंрдж्рд░ीрдп рднंрдбाрд░, рдПрдирд╕ीрд╕ीрдПрдл рдФрд░ рдиैрдлेрдб рдХो рдЖрдЯा рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рдХрд░рдиे рдФрд░ рдЗрд╕े рдЬрдирддा рдХो рдмेрдЪрдиे рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡ंрдЯिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। 'рднाрд░рдд рдЖрдЯा' рдм्рд░ांрдб рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдПрдордЖрд░рдкी 27.50 рд░ुрдкрдпे рдк्рд░рддि рдХिрд▓ोрдЧ्рд░ाрдо рд╕े рдЕрдзिрдХ рдирд╣ीं рд╣ोрдЧी।

рд╢्рд░ी рдЧोрдпрд▓ рдиे рдЗрд╕ рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рдХрд╣ा рдХि рдХेंрдж्рд░ рдХे рд╣рд╕्рддрдХ्рд╖ेрдк рд╕े рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╡рд╕्рддुрдУं рдХी рдХीрдорддें рд╕्рдеिрд░ рд╣ो рдЧрдИ рд╣ैं। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рдХि рдкिрдЫрд▓े рджिрдиों рдЯрдоाрдЯрд░ рдФрд░ рдк्рдпाрдЬ рдХी рдХीрдорддें рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдиेрдХ рдХрджрдо рдЙрдаाрдП рдЧрдП рдеे। рдЗрд╕рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХो рд░ाрд╣рдд рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рдХेंрдж्рд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдХेंрдж्рд░ीрдп рднंрдбाрд░, рдиेрдлेрдб рдФрд░ рдПрдирд╕ीрд╕ीрдПрдл рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े 60 рд░ुрдкрдпे рдк्рд░рддि рдХिрд▓ो рдХी рджрд░ рдкрд░ рднाрд░рдд рджाрд▓ рднी рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै।

рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рдХि рдЗрди рд╕рднी рдк्рд░рдпाрд╕ों рд╕े рдХिрд╕ाрдиों рдХो рднी рдХाрдлी рдлाрдпрджा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рд╢्рд░ी рдЧोрдпрд▓ рдиे рдХрд╣ा рдХि рдХिрд╕ाрдиों рдХी рдЙрдкрдЬ рдХेंрдж्рд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдЦрд░ीрджी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХो рд░िрдпाрдпрддी рджрд░ рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдпी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЬोрд░ рджेрдХрд░ рдХрд╣ा рдХि рдХेंрдж्рд░ рдХे рд╣рд╕्рддрдХ्рд╖ेрдк рд╕े рд╡िрднिрди्рди рд╡рд╕्рддुрдУं рдХी рдХीрдорддें рд╕्рдеिрд░ рд╣ो рдЧрдИ рд╣ैं। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рдХि рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рд╢्рд░ी рдирд░ेрди्рдж्рд░ рдоोрджी рдХा рд╡िрдЬрди рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдХिрд╕ाрдиों рдХी рднी рдорджрдж рдХрд░рдиे рдХा рд╣ै।

рдкृрд╖्рдарднूрдоि:

рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдЦाрдж्рдпाрди्рдиों рдХी рдХीрдорддों рдХो рд╕्рдеिрд░ рдХрд░рдиे рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдЙрдЪिрдд рдоूрд▓्рдп рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдиेрдХ рдХрджрдо рдЙрдаाрдП рд╣ैं।

рднाрд░рдд рджाрд▓ (рдЪрдиा рджाрд▓) рдкрд╣рд▓े рд╕े рд╣ी рдЗрди 3 рдПрдЬेंрд╕िрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдкрдиे рдлिрдЬीрдХрд▓ рдФрд░/рдпा рдЦुрджрд░ा рджुрдХाрдиों рд╕े рдПрдХ рдХिрд▓ो рдкैрдХ рдХे рд▓िрдП 60 рд░ुрдкрдпे рдк्рд░рддि рдХिрд▓ो рдФрд░ 30 рдХिрд▓ो рдкैрдХ рдХे рд▓िрдП 55 рд░ुрдкрдпे рдк्рд░рддि рдХिрд▓ो рдХी рджрд░ рд╕े рдмेрдЪी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै। рдк्рдпाрдЬ рднी 25 рд░ुрдкрдпे рдк्рд░рддि рдХिрд▓ोрдЧ्рд░ाрдо рдХी рджрд░ рдкрд░ рдмेрдЪा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। рдЕрдм, 'рднाрд░рдд' рдЖрдЯे рдХी рдмिрдХ्рд░ी рдк्рд░ाрд░ंрдн рд╣ोрдиे рд╕े рдЙрдкрднोрдХ्рддा рдЗрди рджुрдХाрдиों рд╕े рдЖрдЯा, рджाрд▓ рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдк्рдпाрдЬ рднी рдЙрдЪिрдд рдФрд░ рдХिрдлाрдпрддी рдоूрд▓्рдпों рдкрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।

рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рдиीрддिрдЧрдд рд╣рд╕्рддрдХ्рд╖ेрдкों рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХो рднी рд▓ाрдн рдкрд╣ुंрдЪाрдиा рд╣ै। рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рдЦाрдж्рдпाрди्рди, рджाрд▓ों рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдоोрдЯे рдЕрдиाрдЬ рдФрд░ рдмाрдЬрд░ा рдХा рдПрдордПрд╕рдкी (рди्рдпूрдирддрдо рд╕рдорд░्рдерди рдоूрд▓्рдп) рддрдп рдХрд░рддी рд╣ै। рдкीрдПрд╕рдПрд╕ (рдоूрд▓्рдп рд╕рдорд░्рдерди рдпोрдЬрдиा) рдХो рд▓ाрдЧू рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╡्рдпाрдкी рдЦрд░ीрдж рдЕрднिрдпाрди рдЪрд▓ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдПрдордПрд╕рдкी рдХा рд▓ाрдн рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдЖрд░рдПрдордПрд╕ 23-24 рдоें 21.29 рд▓ाрдЦ рдХिрд╕ाрдиों рд╕े 262 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рдЧेрд╣ूं рдШोрд╖िрдд рди्рдпूрдирддрдо рд╕рдорд░्рдерди рдоूрд▓्рдп 2125 рд░ुрдкрдпे рдк्рд░рддि рдХ्рд╡िंрдЯрд▓ рдкрд░ рдЦрд░ीрджा рдЧрдпा। рдЦрд░ीрджे рдЧрдП рдЧेрд╣ूं рдХा рдХुрд▓ рдоूрд▓्рдп 55679.73 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдеा। рдХेрдПрдордПрд╕ 22-23 рдоें 124.95 рд▓ाрдЦ рдХिрд╕ाрдиों рд╕े рдЧ्рд░ेрдб 'рдП' рдзाрди рдХे рд▓िрдП рдШोрд╖िрдд рдПрдордПрд╕рдкी 2060 рд░ुрдкрдпे рдк्рд░рддि рдХ्рд╡िंрдЯрд▓ рдХी рджрд░ рдкрд░ 569 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рдЪाрд╡рд▓ рдЦрд░ीрджा рдЧрдпा। рдЦрд░ीрджे рдЧрдП рдЪाрд╡рд▓ рдХा рдХुрд▓ рдоूрд▓्рдп рд░ु. 1,74,376.66 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдеा।

рдЦрд░ीрджा рдЧрдпा рдЧेрд╣ूं рдФрд░ рдЪाрд╡рд▓ рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдЧрд░ीрдм рдХрд▓्рдпाрдг рдЕрди्рди рдпोрдЬрдиा (рдкीрдПрдордЬीрдХेрдПрд╡ाрдИ) рдХे рддрд╣рдд рджेрд╢ рдоें рд▓рдЧрднрдЧ 5 рд▓ाрдЦ рдПрдлрдкीрдПрд╕ рдХे рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд▓рдЧрднрдЧ 80 рдХрд░ोрдб़ рдкीрдбीрдПрд╕ рд▓ाрднाрд░्рдеिрдпों рдХो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдиिрд╢ुрд▓्рдХ рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा, рд▓рдЧрднрдЧ 7 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рдоोрдЯे рдЕрдиाрдЬ/рдмाрдЬрд░ा рднी рдПрдордПрд╕рдкी рдкрд░ рдЦрд░ीрджा рдЧрдпा рдФрд░ 22-23 рдоें рдЯीрдкीрдбीрдПрд╕/рдЕрди्рдп рдХрд▓्рдпाрдг рдпोрдЬрдиाрдУं рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд╡िрддрд░िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा।

рдЯीрдкीрдбीрдПрд╕ рдХे рджाрдпрд░े рдоें рдирд╣ीं рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рдЖрдо рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХे рд▓ाрдн рдХे рд▓िрдП рдЕрдиेрдХ рдЙрдкाрдп рдХिрдП рдЧрдП рд╣ैं। рдХिрдлाрдпрддी рдФрд░ рдЙрдЪिрдд рдоूрд▓्рдп рдкрд░ 'рднाрд░рдд рдЖрдЯा', 'рднाрд░рдд рджाрд▓' рдФрд░ рдЯрдоाрдЯрд░ рддрдеा рдк्рдпाрдЬ рдХी рдмिрдХ्рд░ी рдПрдХ рдРрд╕ा рдЙрдкाрдп рд╣ै। рдЕрдм рддрдХ 59183 рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рджाрд▓ рдХी рдмिрдХ्рд░ी рд╣ो рдЪुрдХी рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рдЖрдо рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХो рд▓ाрдн рд╣ुрдЖ рд╣ै।

рднाрд░рддीрдп рдЦाрдж्рдп рдиिрдЧрдо (рдПрдлрд╕ीрдЖрдИ) рдУрдПрдордПрд╕рдПрд╕ (рдбी) рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдЧेрд╣ूं рдХी рдмिрдХ्рд░ी рдХे рд▓िрдП рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╡्рдпाрдкी рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдИ-рдиीрд▓ाрдоी рдЪрд▓ा рд░рд╣ा рд╣ै। рдЗрди рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдИ-рдиीрд▓ाрдоी рдоें рдХेрд╡рд▓ рдЧेрд╣ूं рдк्рд░ोрд╕ेрд╕рд░ (рдЖрдЯा рдЪрдХ्рдХी/рд░ोрд▓рд░ рдЖрдЯा рдоिрд▓) рд╣ी рднाрдЧ рд▓े рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдПрдлрд╕ीрдЖрдИ рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдоूрд▓्рдп рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдПрдлрдПрдХ्рдпू рдФрд░ рдпूрдЖрд░рдПрд╕ рдЧेрд╣ूं рдХ्рд░рдорд╢ः 2150 рд░ुрдкрдпे рдФрд░ 2125 рд░ुрдкрдпे рдк्рд░рддि рдХ्рд╡िंрдЯрд▓ рдХी рджрд░ рд╕े рдмिрдХ्рд░ी рдХे рд▓िрдП рдХी рдкेрд╢рдХрд╢ рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рд╡्рдпाрдкाрд░िрдпों рдХो рдИ-рдиीрд▓ाрдоी рдоें рднाрдЧ рд▓ेрдиे рдХी рдЕрдиुрдорддि рдирд╣ीं рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рд╕рд░рдХाрд░ рдпрд╣ рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддी рд╣ै рдХि рдЦрд░ीрджे рдЧрдП рдЧेрд╣ूं рдХो рд╕ीрдзे рд╕ंрд╕ाрдзिрдд рдХिрдпा рдЬाрдП рдФрд░ рдЖрдо рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХो рд╕рд╕्рддी рдХीрдорддों рдкрд░ рдЬाрд░ी рдХिрдпा рдЬाрдП। рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдИ-рдиीрд▓ाрдоी рдоें рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдмोрд▓ीрджाрддा 200 рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рддрдХ рд▓े рд╕рдХрддा рд╣ै। рдПрдлрд╕ीрдЖрдИ рдУрдПрдордПрд╕рдПрд╕ (рдбी) рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдИ-рдиीрд▓ाрдоी рдоें рдмिрдХ्рд░ी рдХे рд▓िрдП 3 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рдЧेрд╣ूं рджे рд░рд╣ा рд╣ै। рд╕рд░рдХाрд░ी рдиिрд░्рджेрд╢ों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдПрдлрд╕ीрдЖрдИ рдЕрдм рддрдХ 65.22 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рдЧेрд╣ूं рдЦुрд▓े рдмाрдЬाрд░ рдоें рдЬाрд░ी рдХрд░ рдЪुрдХा рд╣ै।

рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЧेрд╣ूं рдХी рдХीрдорддों рдХो рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдаाрдП рдЧрдП рдЙрдкाрдпों рдХी рд╢्рд░ृंрдЦрд▓ा рдХे рд╣िрд╕्рд╕े рдХे рд░ूрдк рдоें рдУрдПрдордПрд╕рдПрд╕ (рдбी) рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдмिрдХ्рд░ी рдХे рд▓िрдП рдкेрд╢ рдХिрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдЧेрд╣ूं рдХी рдХुрд▓ рдоाрдд्рд░ा рдХो рджिрд╕ंрдмрд░ 2023 рддрдХ 57 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рдХे рдмрдЬाрдп рдоाрд░्рдЪ 2024 рддрдХ 101.5 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рддрдХ рдмрдв़ा рджिрдпा рд╣ै। рдпрджि рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ुрдЖ рддो 31.3.2024 рддрдХ рдмрдлрд░ рд╕्рдЯॉрдХ рд╕े 25 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди (101.5 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рд╕े рдЕрдзिрдХ) рддрдХ рдЧेрд╣ूं рдХी рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдоाрдд्рд░ा рдЙрддाрд░рдиे рдХा рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдиिрд░्рдгрдп рд▓िрдпा рдЧрдпा рд╣ै।

рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЧेрд╣ूं рдХे рдиिрд░्рдпाрдд рдкрд░ рдкрд╣рд▓े рд╣ी рдк्рд░рддिрдмंрдз рд▓рдЧा рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЬрдоाрдЦोрд░ी рдХो рд░ोрдХрдиे рдХे рд▓िрдП рдеोрдХ рд╡िрдХ्рд░ेрддाрдУं/рд╡्рдпाрдкाрд░िрдпों, рдк्рд░ोрд╕ेрд╕рд░ों, рдЦुрджрд░ा рд╡िрдХ्рд░ेрддाрдУं рддрдеा рдмрдб़ी рд╢्рд░ृंрдЦрд▓ा рдХे рдЦुрджрд░ा рд╡िрдХ्рд░ेрддाрдУं рдЬैрд╕ी рд╡िрднिрди्рди рд╢्рд░ेрдгिрдпों рдХी рд╕ंрд╕्рдеाрдУं рдж्рд╡ाрд░ा рдЧेрд╣ूं рдХे рд╕्рдЯॉрдХ рд░рдЦрдиे рдкрд░ рднी рд╕ीрдоाрдПं рд▓рдЧा рджी рд╣ैं। рдЧेрд╣ूं рдХे рд╕्рдЯॉрдХ рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ рдХी рдиिрдпрдоिрдд рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдиिрдЧрд░ाрдиी рдХी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै, рддाрдХि рдпрд╣ рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рд╣ो рд╕рдХे рдХि рд╡्рдпाрдкाрд░िрдпों, рдк्рд░ोрд╕ेрд╕рд░ों рдФрд░ рдЦुрджрд░ा рд╡िрдХ्рд░ेрддाрдУं рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрдпрдоिрдд рддौрд░ рдкрд░ рдЧेрд╣ूं/рдЖрдЯा рдмाрдЬाрд░ рдоें рдЬाрд░ी рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рдХोрдИ рднंрдбाрд░рдг/рдЬрдоाрдЦोрд░ी рдирд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ै। рдпрд╣ рдХрджрдо рдЧेрд╣ूँ рдХी рдЖрдкूрд░्рддि рдмрдв़ाрдХрд░ рдЙрд╕рдХी рдмाрдЬाрд░ рдХीрдорддों рдоें рдмрдв़ोрддрд░ी рд░ोрдХрдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдаाрдП рдЧрдП рд╣ैं।

рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЧैрд░-рдмाрд╕рдорддी рдЪाрд╡рд▓ рдХे рдиिрд░्рдпाрдд рдкрд░ рднी рдк्рд░рддिрдмंрдз рд▓рдЧा рджिрдпा рд╣ै рдФрд░ рдмाрд╕рдорддी рдЪाрд╡рд▓ рдХे рдиिрд░्рдпाрдд рдХे рд▓िрдП 950 рдбॉрд▓рд░ рдХा рди्рдпूрдирддрдо рдоूрд▓्рдп рд▓рдЧाрдпा рд╣ै। рдПрдлрд╕ीрдЖрдИ рдУрдПрдордПрд╕рдПрд╕ (рдбी) рдХे рддрд╣рдд рдШрд░ेрд▓ू рдмाрдЬाрд░ рдоें рдЪाрд╡рд▓ рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा рдмрдв़ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдИ-рдиीрд▓ाрдоी рдоें рдмिрдХ्рд░ी рдХे рд▓िрдП 4 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рдЪाрд╡рд▓ рдХी рдкेрд╢рдХрд╢ рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХीрдорддों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдПрдлрд╕ीрдЖрдИ 29.00-29.73 рд░ूрдкрдпे рдк्рд░рддि рдХिрд▓ो рдЧ्рд░ाрдо рдХी рджрд░ рд╕े рдЪाрд╡рд▓ рдмिрдХ्рд░ी рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै।

рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЧрди्рдиा рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХे рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рдк्рд░рддि рдЕрдЯूрдЯ рдк्рд░рддिрдмрдж्рдзрддा рджिрдЦाрдИ рд╣ै। рдПрдХ рдУрд░ рдХिрд╕ाрдиों рдХो 1.09 рд▓ाрдЦ рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рд╕े рдЕрдзिрдХ рдХे рднुрдЧрддाрди рдХे рд╕ाрде рдкिрдЫрд▓े рдЪीрдиी рд╕ीрдЬрди рдХा 96 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╕े рдЕрдзिрдХ рдЧрди्рдиे рдХे рдмрдХाрдП рдХा рдкрд╣рд▓े рд╣ी рднुрдЧрддाрди рдХिрдпा рдЬा рдЪुрдХा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рдЪीрдиी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рд╕рдмрд╕े рдХрдо рдЧрди्рдиा рдмрдХाрдпा рд▓ंрдмिрдд рд╣ै। рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рд╕рдмрд╕े рд╕рд╕्рддी рдЪीрдиी рднाрд░рддीрдп рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХो рдоिрд▓ рд░рд╣ी рд╣ै। рдЬрд╣ां рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рдЪीрдиी рдоूрд▓्рдп рдПрдХ рд╡рд░्рд╖ рдоें рд▓рдЧрднрдЧ 40 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдмрдв़рдХрд░ 13 рд╕ाрд▓ рдХे рдЙрдЪ्рдЪрддрдо рд╕्рддрд░ рдХो рдЫू рд░рд╣ा рд╣ै, рд╡рд╣ीं рднाрд░рдд рдоें рдкिрдЫрд▓े 10 рд╡рд░्рд╖ों рдоें рдЪीрдиी рдХे рдЦुрджрд░ा рдоूрд▓्рдпों рдоें рд╕िрд░्рдл 2 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХी рд╡ृрдж्рдзि рд╣ुрдИ рд╣ै рдФрд░ рдкिрдЫрд▓े рдПрдХ рд╡рд░्рд╖ рдоें 5 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╕े рдХрдо рд╡ृрдж्рдзि рд╣ुрдИ рд╣ै।

рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдЦाрдж्рдп рддेрд▓ों рдХी рдШрд░ेрд▓ू рдЦुрджрд░ा рдХीрдорддों рдкрд░ рдмाрд░ीрдХी рд╕े рдирдЬрд░ рд░рдЦ рд░рд╣ी рд╣ै рддाрдХि рдпрд╣ рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХे рдХि рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХीрдорддों рдоें рдХрдоी рдХा рдкूрд░ा рд▓ाрдн рдЕंрддिрдо рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХो рдоिрд▓े। рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдШрд░ेрд▓ू рдмाрдЬाрд░ рдоें рдЦाрдж्рдп рддेрд▓ों рдХी рдХीрдорддों рдХो рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдФрд░ рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЙрдкाрдп рдХिрдП рд╣ैं:

  • рдХрдЪ्рдЪे рдкाрдо рддेрд▓, рдХрдЪ्рдЪे рд╕ोрдпाрдмीрди рддेрд▓ рдФрд░ рдХрдЪ्рдЪे рд╕ूрд░рдЬрдоुрдЦी рддेрд▓ рдкрд░ рдмेрд╕िрдХ рд╢ुрд▓्рдХ 2.5 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╕े рдШрдЯाрдХрд░ рд╢ूрди्рдп рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा। рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा, рдЗрди рддेрд▓ों рдкрд░ рдХृрд╖ि-рдЙрдкрдХрд░ 20 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╕े рдШрдЯाрдХрд░ 5 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा। рдпрд╣ рд╢ुрд▓्рдХ рд╕ंрд░рдЪрдиा 31 рдоाрд░्рдЪ, 2024 рддрдХ рдмрдв़ा рджी рдЧрдпी рд╣ै।
  • 21.12.2021 рдХो рд░िрдлाрдЗंрдб рд╕ोрдпाрдмीрди рддेрд▓ рдФрд░ рд░िрдлाрдЗंрдб рд╕ूрд░рдЬрдоुрдЦी рддेрд▓ рдкрд░ рдмेрд╕िрдХ рд╢ुрд▓्рдХ 32.5 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╕े рдШрдЯाрдХрд░ 17.5 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рдФрд░ рд░िрдлाрдЗंрдб рдкाрдо рддेрд▓ рдкрд░ рдмेрд╕िрдХ рд╢ुрд▓्рдХ 17.5 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╕े рдШрдЯाрдХрд░ 12.5 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा। рдЗрд╕ рд╢ुрд▓्рдХ рд╕ंрд░рдЪрдиा рдХो 31 рдоाрд░्рдЪ 2024 рддрдХ рдмрдв़ा рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।
  • рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рд░िрдлाрдЗंрдб рдкाрдо рддेрд▓ рдХे рдЦुрд▓े рдЖрдпाрдд рдХो рдЕрдЧрд▓े рдЖрджेрд╢ рддрдХ рдмрдв़ा рджिрдпा рд╣ै।
  • рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдХी рдЧрдИ рдирд╡ीрдирддрдо рдкрд╣рд▓ рдоें рд░िрдлाрдЗंрдб рд╕ूрд░рдЬрдоुрдЦी рддेрд▓ рдФрд░ рд░िрдлाрдЗंрдб рд╕ोрдпाрдмीрди рддेрд▓ рдкрд░ рдЖрдпाрдд рд╢ुрд▓्рдХ 15.06.2023 рд╕े 17.5 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╕े рдШрдЯाрдХрд░ 12.5 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।

рдХрдЪ्рдЪे рд╕ोрдпाрдмीрди рддेрд▓, рдХрдЪ्рдЪे рд╕ूрд░рдЬрдоुрдЦी рддेрд▓, рдХрдЪ्рдЪे рдкाрдо рддेрд▓ рдФрд░ рд░िрдлाрдЗंрдб рдкाрдо рддेрд▓ рдЬैрд╕े рдк्рд░рдоुрдЦ рдЦाрдж्рдп рддेрд▓ों рдХी рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХीрдорддों рдоें рдкिрдЫрд▓े рд╡рд░्рд╖ рд╕े рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рдХी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рджेрдЦी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै। рдпрд╣ рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХि рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдП рдЧрдП рдиिрд░ंрддрд░ рдк्рд░рдпाрд╕ों рдХे рдХाрд░рдг рдЦाрдж्рдп рддेрд▓ों рдХी рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХीрдорддों рдоें рдХрдоी рдХा рдЕрд╕рд░ рдШрд░ेрд▓ू рдмाрдЬाрд░ рдоें рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╣ो рд░िрдлाрдЗंрдб рд╕ूрд░рдЬрдоुрдЦी рддेрд▓, рд░िрдлाрдЗंрдб рд╕ोрдпाрдмीрди рддेрд▓ рдФрд░ рдЖрд░рдмीрдбी рдкाрдоोрд▓ीрди рдХी рдЦुрджрд░ा рдХीрдорддों рдоें 02.11.2023 рддрдХ рдПрдХ рд╡рд░्рд╖ рдоें рдХ्рд░рдорд╢ः 26.24 рдк्рд░рддिрд╢рдд, 18.28 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдФрд░ 15.14 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХी рдХрдоी рдЖрдИ рд╣ै।

рдЙрдкрднोрдХ्рддा рдоाрдорд▓े рд╡िрднाрдЧ 34 рд░ाрдЬ्рдпों/рд╕ंрдШ рд░ाрдЬ्рдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд 545 рдоूрд▓्рдп рдиिрдЧрд░ाрдиी рдХेрди्рдж्рд░ों рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े 22 рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдЦाрдж्рдп рд╡рд╕्рддुрдУं рдХे рджैрдиिрдХ рдЦुрджрд░ा рдФрд░ рдеोрдХ рдоूрд▓्рдпों рдХी рдиिрдЧрд░ाрдиी рдХрд░рддा рд╣ै। рдоूрд▓्рдпों рдХो рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдмрдлрд░ рд╕े рд╕्рдЯाрдХ рдЬाрд░ी рдХрд░рдиे, рдЬрдоाрдЦोрд░ी рд░ोрдХрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕्рдЯॉрдХ рд╕ीрдоा рд▓ाрдЧू рдХрд░рдиे, рдЖрдпाрдд рд╢ुрд▓्рдХ рдХो рдпुрдХ्рддिрд╕ंрдЧрдд рдмрдиाрдиे, рдЖрдпाрдд рдХोрдЯे рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди, рд╡рд╕्рддु рдХे рдиिрд░्рдпाрдд рдкрд░ рдк्рд░рддिрдмंрдз рдЖрджि рдЬैрд╕े рд╡्рдпाрдкाрд░ рдиीрддि рдЙрдкाрдпों рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдЪिрдд рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे рдХे рд▓िрдП рдоूрд▓्рдпों рдХी рджैрдиिрдХ рд░िрдкोрд░्рдЯ рдФрд░ рд╕ांрдХेрддिрдХ рдоूрд▓्рдп рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпों рдХा рд╡िрдзिрд╡рдд рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХो рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдХрдаिрдиाрдЗрдпों рдХो рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХृрд╖ि-рдмाрдЧрд╡ाрдиी рд╡рд╕्рддुрдУं рдХी рдХीрдорддों рдоें рдЕрд╕्рдеिрд░рддा рдХी рдЬांрдЪ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдоूрд▓्рдп рд╕्рдеिрд░ीрдХрд░рдг рдХोрд╖ (рдкीрдПрд╕рдПрдл) рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдЧрдИ рд╣ै। рдкीрдПрд╕рдПрдл рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ैं (i) рдлाрд░्рдо рдЧेрдЯ/рдоंрдбी рдкрд░ рдХिрд╕ाрдиों/рдХिрд╕ाрди рд╕ंрдШों рд╕े рд╕ीрдзी рдЦрд░ीрдж рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрдиा; (ii) рдЬрдоाрдЦोрд░ी рдФрд░ рдЕрдиैрддिрдХ рд╕рдЯ्рдЯेрдмाрдЬी рдХो рд╣рддोрдд्рд╕ाрд╣िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд░рдгрдиीрддिрдХ рдмрдлрд░ рд╕्рдЯॉрдХ рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиा; рдФрд░ (iii) рд╕्рдЯॉрдХ рдХी рдХैрд▓िрдм्рд░ेрдЯेрдб рд░िрд▓ीрдЬ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЙрдЪिрдд рдХीрдорддों рдкрд░ рдРрд╕ी рд╡рд╕्рддुрдУं рдХी рдЖрдкूрд░्рддि рдХрд░рдХे рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХрд░рдиा। рдЙрдкрднोрдХ्рддा рдФрд░ рдХिрд╕ाрди рдкीрдПрд╕рдПрдл рдХे рд▓ाрднाрд░्рдеी рд╣ैं।

2014-15 рдоें рдоूрд▓्рдп рд╕्рдеिрд░ीрдХрд░рдг рдХोрд╖ (рдкीрдПрд╕рдПрдл) рдХोрд╖ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХे рдмाрдж рд╕े рдЖрдЬ рддрдХ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдХृрд╖ि-рдмाрдЧрд╡ाрдиी рд╡рд╕्рддुрдУं рдХी рдЦрд░ीрдж рдФрд░ рд╡िрддрд░рдг рдХे рд▓िрдП рдХाрд░्рдпрд╢ीрд▓ рдкूंрдЬी рдФрд░ рдЕрди्рдп рдЖрдХрд╕्рдоिрдХ рдЦрд░्рдЪ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП 27,489.15 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдХी рдмрдЬрдЯीрдп рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХी рд╣ै।

рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдкीрдПрд╕рдПрдл рдХे рддрд╣рдд, рджाрд▓ों (рддूрд░, рдЙрдб़рдж, рдоूंрдЧ, рдорд╕ूрд░ рдФрд░ рдЪрдиा) рдФрд░ рдк्рдпाрдЬ рдХा рдЧрддिрд╢ीрд▓ рдмрдлрд░ рд╕्рдЯॉрдХ рдмрдиाрдП рд░рдЦा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। рджाрд▓ों рдФрд░ рдк्рдпाрдЬ рдХे рдмрдлрд░ рд╕े рд╕्рдЯॉрдХ рдХी рдХैрд▓िрдм्рд░ेрдЯेрдб рд░िрд▓ीрдЬ рдиे рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХे рд▓िрдП рджाрд▓ों рдФрд░ рдк्рдпाрдЬ рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा рдФрд░ рд╕ाрдорд░्рде्рдп рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХी рд╣ै рдФрд░ рдРрд╕े рдмрдлрд░ рдХे рд▓िрдП рдЦрд░ीрдж рдиे рдЗрди рд╡рд╕्рддुрдУं рдХे рдХिрд╕ाрдиों рдХो рд▓ाрднрдХाрд░ी рдоूрд▓्рдп рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рдоें рднी рдпोрдЧрджाрди рджिрдпा рд╣ै।

рдЯрдоाрдЯрд░ рдХी рдХीрдорддों рдоें рдЙрддाрд░-рдЪрдв़ाрд╡ рд░ोрдХрдиे рдФрд░ рдЗрд╕े рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХो рд╕рд╕्рддी рдХीрдорддों рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдоूрд▓्рдп рд╕्рдеिрд░ीрдХрд░рдг рдиिрдзि рдХे рддрд╣рдд рдЯрдоाрдЯрд░ рдХी рдЦрд░ीрдж рдХी рдеी рдФрд░ рдЗрд╕े рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХो рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рд░िрдпाрдпрддी рджрд░ рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдпा рдЧрдпा рдеा। рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рд╣рдХाрд░ी рдЙрдкрднोрдХ्рддा рдорд╣ाрд╕ंрдШ (рдПрдирд╕ीрд╕ीрдПрдл) рдФрд░ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХृрд╖ि рд╕рд╣рдХाрд░ी рд╡िрдкрдгрди рдорд╣ाрд╕ंрдШ (рдиेрдлेрдб) рдиे рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢, рдХрд░्рдиाрдЯрдХ рдФрд░ рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХी рдоंрдбिрдпों рд╕े рдЯрдоाрдЯрд░ рдХी рдЦрд░ीрдж рдХी рд╣ै рдФрд░ рджिрд▓्рд▓ी-рдПрдирд╕ीрдЖрд░, рдмिрд╣ाрд░, рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдЖрджि рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдЙрдкрднोрдХ्рддा рдХेंрдж्рд░ों рдоें рд╕рдм्рд╕िрдбी рджेрдиे рдХे рдмाрдж рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХो рд╕рд╕्рддी рдХीрдорддों рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ा рд░рд╣े рд╣ैं। рдЯрдоाрдЯрд░ों рдХो рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдоें рдЦुрджрд░ा рдоूрд▓्рдп 90 рд░ुрдкрдпे рдк्рд░рддि рдХिрд▓ोрдЧ्рд░ाрдо рдкрд░ рдмेрдЪा рдЧрдпा рдеा, рдЬिрд╕े рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХे рд▓ाрдн рдХे рд▓िрдП рдХ्рд░рдоिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдШрдЯाрдХрд░ 40 рд░ुрдкрдпे рдк्рд░рддि рдХिрд▓ोрдЧ्рд░ाрдо рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।

рдк्рдпाрдЬ рдХी рдХीрдорддों рдоें рдЙрддाрд░-рдЪрдв़ाрд╡ рд░ोрдХрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ рдкीрдПрд╕рдПрдл рдХे рддрд╣рдд рдк्рдпाрдЬ рдмрдлрд░ рдмрдиाрдП рд░рдЦрддी рд╣ै। рдмрдлрд░ рдЖрдХाрд░ рдХो рд╡рд░्рд╖ рджрд░ рд╡рд░्рд╖ 2020-21 рдоें 1.00 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рд╕े рдмрдв़ाрдХрд░ 2022-23 рдоें 2.50 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдХीрдорддों рдХो рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдмрдлрд░ рд╕े рдк्рдпाрдЬ рд╕िрддंрдмрд░ рд╕े рджिрд╕ंрдмрд░ рддрдХ рдХрдо рдЦрдкрдд рд╡ाрд▓े рд╕ीрдЬрди рдХे рджौрд░ाрди рдк्рд░рдоुрдЦ рдЦрдкрдд рдХेंрдж्рд░ों рдоें рдПрдХ рдХैрд▓िрдм्рд░ेрдЯेрдб рдФрд░ рд▓рдХ्рд╖िрдд рддрд░ीрдХे рд╕े рдЬाрд░ी рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। 2023-24 рдХे рд▓िрдП рдк्рдпाрдЬ рдмрдлрд░ рд▓рдХ्рд╖्рдп рдХो рдФрд░ рдмрдв़ाрдХрд░ 5 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЬिрди рдк्рд░рдоुрдЦ рдмाрдЬाрд░ों рдоें рдХीрдорддें рдмрдв़ी рд╣ैं, рд╡рд╣ां рдмрдлрд░ рд╕े рдк्рдпाрдЬ рдХा рдиिрдкрдЯाрди рд╢ुрд░ू рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै। 28.10.2023 рддрдХ рд▓рдЧрднрдЧ 1.88 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рдиिрдкрдЯाрди рдХे рд▓िрдП рдЧंрддрд╡्рдп рдмाрдЬाрд░ों рдоें рднेрдЬा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा, рд╕рд░рдХाрд░ рдиे 2023-24 рдХे рджौрд░ाрди рдкीрдПрд╕рдПрдл рдмрдлрд░ рдХे рд▓िрдП рдкрд╣рд▓े рд╕े рдЦрд░ीрджे рдЧрдП 5 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рд╕े рдЕрдзिрдХ 2 рд▓ाрдЦ рдоीрдЯ्рд░िрдХ рдЯрди рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдк्рдпाрдЬ рдЦрд░ीрджрдиे рдХा рдиिрд░्рдгрдп рд▓िрдпा рд╣ै। рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдоूрд▓्рдп рд╡ृрдж्рдзि рдкрд░ рдЕंрдХुрд╢ рд▓рдЧाрдиे рдФрд░ рдШрд░ेрд▓ू рдмाрдЬाрд░ рдоें рдЖрдкूрд░्рддि рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдХे рд▓िрдП 28.10.2023 рдХो рдк्рдпाрдЬ рдкрд░ 800 рдбॉрд▓рд░ рдк्рд░рддि рдЯрди рдХा рди्рдпूрдирддрдо рдиिрд░्рдпाрдд рдоूрд▓्рдп (рдПрдордИрдкी) рд▓рдЧाрдпा рд╣ै।

рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा рдмрдв़ाрдиे рдФрд░ рджाрд▓ों рдХी рдХीрдорддों рдХो рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рддुрдЕрд░ рдФрд░ рдЙрдб़рдж рдХे рдЖрдпाрдд рдХो 31.03.2024 рддрдХ 'рдоुрдХ्рдд рд╢्рд░ेрдгी' рдХे рддрд╣рдд рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै рдФрд░ рдорд╕ूрд░ рдкрд░ рдЖрдпाрдд рд╢ुрд▓्рдХ 31.03.2024 рддрдХ рд╢ूрди्рдп рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рд╕ुрдЪाрд░ू рдФрд░ рдиिрд░्рдмाрдз рдЖрдпाрдд рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рдХे рд▓िрдП рддुрдЕрд░ рдкрд░ 10 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХा рдЖрдпाрдд рд╢ुрд▓्рдХ рд╣рдЯा рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।

рдЬрдоाрдЦोрд░ी рдХो рд░ोрдХрдиे рдХे рд▓िрдП, рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╡рд╕्рддु рдЕрдзिрдиिрдпрдо, 1955 рдХे рддрд╣рдд 31.12.2023 рддрдХ рддुрдЕрд░ рдФрд░ рдЙрдб़рдж рдкрд░ рд╕्рдЯॉрдХ рд╕ीрдоा рд▓рдЧाрдИ рдЧрдИ рд╣ै।

рдХीрдорддों рдХो рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдоूрд▓्рдп рд╕рдорд░्рдерди рдпोрдЬрдиा (рдкीрдПрд╕рдПрд╕) рдФрд░ рдоूрд▓्рдп рд╕्рдеिрд░ीрдХрд░рдг рдХोрд╖ (рдкीрдПрд╕рдПрдл) рдмрдлрд░ рд╕े рдЪрдиा рдФрд░ рдоूंрдЧ рдХे рд╕्рдЯॉрдХ рд▓рдЧाрддाрд░ рдмाрдЬाрд░ рдоें рдЬाрд░ी рдХिрдП рдЬाрддे рд╣ैं। рдХрд▓्рдпाрдгрдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХे рд▓िрдП рд░ाрдЬ्рдпों рдХो рдЪрдиे рдХी рдЖрдкूрд░्рддि 15 рд░ुрдкрдпे рдк्рд░рддि рдХिрд▓ोрдЧ्рд░ाрдо рдХी рдЫूрдЯ рдкрд░ рднी рдХी рдЬाрддी рд╣ै।

рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा, рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЪрдиा рд╕्рдЯॉрдХ рдХो рдЪрдиा рджाрд▓ рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рдХрд░рдХे рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХो рд╕рд╕्рддी рдХीрдорддों рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдиे рдХे рд▓िрдП 1 рдХिрд▓ोрдЧ्рд░ाрдо рдХे рдкैрдХ рдХे рд▓िрдП 60 рд░ुрдкрдпे рдк्рд░рддि рдХिрд▓ोрдЧ्рд░ाрдо рдФрд░ 30 рдХिрд▓ोрдЧ्рд░ाрдо рдкैрдХ рдХे рд▓िрдП 55 рд░ुрдкрдпे рдк्рд░рддि рдХिрд▓ोрдЧ्рд░ाрдо рдХी рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рд░िрдпाрдпрддी рджрд░ рдкрд░ "рднाрд░рдд рджाрд▓" рдм्рд░ांрдб рдиाрдо рдХे рддрд╣рдд рдЦुрджрд░ा рдиिрдкрдЯाрди рдХे рд▓िрдП рдЪрдиा рджाрд▓ рдоें рдмрджрд▓рдиे рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╢ुрд░ू рдХी। рднाрд░рдд рджाрд▓ рдХा рд╡िрддрд░рдг рдиेрдлेрдб, рдПрдирд╕ीрд╕ीрдПрдл, рдПрдЪрдПрд╕ीрдП, рдХेंрдж्рд░ीрдп рднंрдбाрд░ рдФрд░ рд╕рдлрд▓ рдХे рдЦुрджрд░ा рдмिрдХ्рд░ी рдХेрди्рдж्рд░ों рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। рдЗрд╕ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рддрд╣рдд рдЪрдиा рджाрд▓ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ों рдХो рдЙрдирдХी рдХрд▓्рдпाрдгрдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХे рддрд╣рдд рдкुрд▓िрд╕, рдЬेрд▓ों рдоें рдЖрдкूрд░्рддि рдХे рд▓िрдП рдФрд░ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рд╕рд╣рдХाрд░ी рд╕рдоिрддिрдпों рдФрд░ рдиिрдЧрдоों рдХे рдЦुрджрд░ा рджुрдХाрдиों рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╡िрддрд░рдг рдХे рд▓िрдП рднी рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдИ рдЬाрддी рд╣ै।

рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рди्рдпूрдирддрдо рд╕рдорд░्рдерди рдоूрд▓्рдп, рдЕंрдд्рдпोрджрдп рдФрд░ рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा рд╡ाрд▓े рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдХे рд▓िрдП рдкीрдПрдордЬीрдХेрдПрд╡ाрдИ рдХे рддрд╣рдд рдиिрд╢ुрд▓्рдХ рд░ाрд╢рди (рдЧेрд╣ूं, рдЪाрд╡рд▓ рдФрд░ рдоोрдЯे рдЕрдиाрдЬ/рдмाрдЬрд░ा) рдФрд░ рдЧेрд╣ूं, рдЖрдЯा, рджाрд▓ рдФрд░ рдк्рдпाрдЬ/рдЯрдоाрдЯрд░ рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЪीрдиी рдФрд░ рддेрд▓ рдХी рдЙрдЪिрдд рдФрд░ рд╕рд╕्рддी рджрд░ों рдХो рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдХे рдЕрдкрдиे рдХिрд╕ाрдиों, рдкीрдбीрдПрд╕ рд▓ाрднाрд░्рдеिрдпों рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рд╕ाрдоाрди्рдп рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХे рдХрд▓्рдпाрдг рдХो рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рддिрдмрдж्рдз рд╣ै।